الأربعاء، 30 أكتوبر 2013
سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌ت له‌ئاست روداوه‌كانی رۆژئاوا بێده‌نگن
-- KNNC --
- ئیسماعیل حه‌مه‌ره‌حیم
ماوه‌ی چه‌ند رۆژێكه جه‌نگێكی ناڕه‌وا روی له‌ناوچه كوردیه‌كانی وڵاتی سوریا كردووه‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه له‌لایه‌ن گروپه چه‌كداره‌كانه‌وه چه‌ندین قه‌سابخانه له‌دژی كوردان ئه‌نجامدراون و تائێستاش سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌ت له‌ئاست ئه‌و روداوانه‌دا هیچ هه‌ڵوێستێكیان نه‌بوه.
رۆژ له‌دوای رۆژ كێشه‌كانی نێوان گروپه چه‌كداره‌كان و هێزه كوردییه‌كانی له رۆژئاوای كوردستان ئاڵوزتر ده‌بێت و تائێستاش هێزه كوردییه‌كان و یه‌كێنه‌كانی پاراستنی گه‌ل له به‌ره‌ی به‌رگریكردندان و ته‌نها به‌رپه‌رچی هێرشه‌كانی به‌ره‌ی نوسره‌و گروپه چه‌كداره‌كان ده‌ده‌نه‌وه، هێرشی گروپه‌چه‌كداره‌كان و نه‌یارانی كورد به‌تایبه‌ت له‌ناوچه‌ی سه‌ری كانی و عه‌فرین و كوبانێ چه‌ندین قه‌سابخانه‌یان له‌دژی كوردان و گوندنشینانی ئه‌و وڵاته ئه‌نجامداوه.
ماوه‌یه‌ك به‌رله ئێستاش ئه‌و گروپه چه‌كدارانه به‌ده‌یان لاوی كوردیان له دانیشتوانی ناوچه كوردییه‌كان رفاندووه‌و هه‌ندێك له‌و كوردانه‌ش كه كه‌وتونه‌ته ده‌ست گروپه چه‌كداره‌كان به دیارچاوی هاوڵاتیانه‌وه ئیعدامكراون یان گولـله‌باران كراون.
رۆژی 31ته‌موزی مانگی رابردوو نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان له به‌یاننامه‌یه‌كدا داوایكرد رێگه له رشتنی خوێن له سوریا بگیرێت و هه‌وڵی چاره‌سه‌ری كێشه‌كان بدرێت له سوریا له رێگه‌ی سیاسی و ئاشتییه‌وه چاره‌سه‌ر بكرێت.
ئه‌رسه‌لان ره‌حمان، چاودێری سیاسی و روداوه‌كانی خۆرئاوای كوردستان به KNNC راگه‌یاند: سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی هه‌رێم به كوژرانی ده‌یان بێتاوانی كورد راناچڵه‌كێن، ئه‌مه دوو رۆژه وێنه‌ی دڵته‌زێنی ئه‌و منداڵه چاوگه‌شانه‌ی كورد كه له رۆژئاوا به ده‌ستی چه‌كداران نه‌ك هه‌ر قه‌تڵوعامكران بگره هه‌نجن هه‌نجن كران و به رۆژی رووناك خرانه مه‌نجه‌نیقی ئاگره‌وه، نه‌ك ئێمه وه‌ك كورد، هه‌رچی ویژدانیی مرۆڤایه‌تی تێدایه تاساندوویه‌تی و كه‌سێ نه‌ماوه به كۆمێنتێكیش بێت قسه له‌سه‌ر ئه‌و تاوانكاریه دژه مرۆییه نه‌كات.
ئه‌و چاودێره هه‌روه‌ها وتی: "به‌ڵام جێی سه‌رسامییه تا ئێستا سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی هه‌رێم و په‌رله‌مان و حكومه‌تی كوردی به به‌یاننامه‌یه‌كیش ئیدانه‌ی ئه‌و قه‌تڵوعامه‌یان نه‌كردووه".
به‌پێی وته‌ی ئه‌و چاودێره؛ ئه‌گه‌ر سه‌یری مێژووی به‌یاننامه ده‌ركردنی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌ت بكه‌ین ده‌بینین، زۆرترین به‌یاننامه بۆ ئیدانه‌كردنی چالاكی گه‌ریلاكانی په‌كه‌كه ده‌ركراوه و زۆرترین پرسه‌نامه ئاڕاسته‌ی كه‌سوكاری سه‌ربازه توركه كوژراوه‌كانی سه‌نگه‌ری شه‌ڕی گه‌ریلا كراوه، به‌ڵام ئه‌مجاره‌یان هیچ كام له سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی ئه‌م سێ پارێزگایه تا ئێستا خۆیان نه‌كردووه‌ته خاوه‌ن دۆزێكی مرۆیی كه هیچی له هه‌ڵه‌بجه و ئه‌نفال كه‌متر نیه. ئه‌مه به روونی پێمان ده‌ڵێت، هێشتا عه‌قڵیه‌تی كاربه‌ده‌ستانی پله باڵای ئه‌م هه‌رێمه نه‌گه‌یشتووه‌ته ئاستی پێویست و هێشتا خوێنی كورد، كه‌سایه‌تی كورد، وجودی تاكی كورد لای كاربه‌ده‌ستانی ئه‌م سێ پارێزگایه بێ به‌هایه.
ئه‌رسه‌لان ره‌حمان رونیكرده‌وه كه له لایه‌كی دیكه‌وه ئه‌گه‌ر ئه‌م دامه‌زراوانه له كوردپه‌روه‌ری و كورد دۆستی و گیانی نه‌ته‌وه‌یشدا كڵۆڵ نه‌بوونایه، ئه‌وا ده‌بوا به‌رگری له ماف و بوون و ژیان و سه‌لامه‌تی هه‌ر تاكێكی كورد بكه، ئه‌گه‌ر له هه‌ر شوێنێكی دنیادا بوایه، نه‌ك ئه‌وه‌ی له ته‌نیشتیانه‌وه خوێنی سه‌دان منداڵانی كورد بكرێته كاسه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌م و ئه‌وه‌وه و ئه‌مان لێی بێده‌نگ بن..
ئه‌وه‌شی ئاشكراكرد: به‌گوێره‌ی زانیارییه سه‌ره‌تاییه‌كان ئه‌نجامده‌ری سه‌ره‌كی تاوانه‌كه توركه و ناوی میعراج ئۆراڵه و وتیشی: "ئایا چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن توركیا ئیدانه‌ی بكات ئینجا ئێوه‌ش به قسه دێن.. ئاخر هه‌ر دوێنێ بوو سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم بۆ كوژرانی چه‌ند چه‌كدارێكی حه‌ویجه له ناو خۆپیشاندانه‌كاندا به‌یاننامه‌ی ئیدانه‌ی ده‌ركرد، ئه‌رێ خێره ئێستا بۆ كۆمه‌ڵكوژیه‌كی وا وه‌حشه‌تناك نقه‌تان لێوه نایه‌ت".
بۆ به‌دواداچونی پرسی هه‌ڵوێستی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌تی هه‌رێم KNNC په‌یوه‌ندی به هه‌ریه‌كه له (ئومێد سه‌باح، وته‌بێژی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و سه‌فین دزه‌یی وته‌بێژی حكومه‌تی هه‌رێم) كرد هیچیان په‌یوه‌ندییه‌كانیان به‌رده‌ست نه‌بوو.
- ئیسماعیل حهمهرهحیمماوهی چه‌ند رۆژێكه جه‌نگێكی ناڕه‌وا روی له‌ناوچه كوردیه‌كانی وڵاتی سوریا كردووه‌و به‌و هۆیه‌شه‌وه له‌لایه‌ن گروپه چه‌كداره‌كانه‌وه چه‌ندین قه‌سابخانه له‌دژی كوردان ئه‌نجامدراون و تائێستاش سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌ت له‌ئاست ئه‌و روداوانه‌دا هیچ هه‌ڵوێستێكیان نه‌بوه.
رۆژ له‌دوای رۆژ كێشه‌كانی نێوان گروپه چه‌كداره‌كان و هێزه كوردییه‌كانی له رۆژئاوای كوردستان ئاڵوزتر ده‌بێت و تائێستاش هێزه كوردییه‌كان و یه‌كێنه‌كانی پاراستنی گه‌ل له به‌ره‌ی به‌رگریكردندان و ته‌نها به‌رپه‌رچی هێرشه‌كانی به‌ره‌ی نوسره‌و گروپه چه‌كداره‌كان ده‌ده‌نه‌وه، هێرشی گروپه‌چه‌كداره‌كان و نه‌یارانی كورد به‌تایبه‌ت له‌ناوچه‌ی سه‌ری كانی و عه‌فرین و كوبانێ چه‌ندین قه‌سابخانه‌یان له‌دژی كوردان و گوندنشینانی ئه‌و وڵاته ئه‌نجامداوه.
ماوه‌یه‌ك به‌رله ئێستاش ئه‌و گروپه چه‌كدارانه به‌ده‌یان لاوی كوردیان له دانیشتوانی ناوچه كوردییه‌كان رفاندووه‌و هه‌ندێك له‌و كوردانه‌ش كه كه‌وتونه‌ته ده‌ست گروپه چه‌كداره‌كان به دیارچاوی هاوڵاتیانه‌وه ئیعدامكراون یان گولـله‌باران كراون.
رۆژی 31ته‌موزی مانگی رابردوو نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان له به‌یاننامه‌یه‌كدا داوایكرد رێگه له رشتنی خوێن له سوریا بگیرێت و هه‌وڵی چاره‌سه‌ری كێشه‌كان بدرێت له سوریا له رێگه‌ی سیاسی و ئاشتییه‌وه چاره‌سه‌ر بكرێت.
ئه‌رسه‌لان ره‌حمان، چاودێری سیاسی و روداوه‌كانی خۆرئاوای كوردستان به KNNC راگه‌یاند: سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی هه‌رێم به كوژرانی ده‌یان بێتاوانی كورد راناچڵه‌كێن، ئه‌مه دوو رۆژه وێنه‌ی دڵته‌زێنی ئه‌و منداڵه چاوگه‌شانه‌ی كورد كه له رۆژئاوا به ده‌ستی چه‌كداران نه‌ك هه‌ر قه‌تڵوعامكران بگره هه‌نجن هه‌نجن كران و به رۆژی رووناك خرانه مه‌نجه‌نیقی ئاگره‌وه، نه‌ك ئێمه وه‌ك كورد، هه‌رچی ویژدانیی مرۆڤایه‌تی تێدایه تاساندوویه‌تی و كه‌سێ نه‌ماوه به كۆمێنتێكیش بێت قسه له‌سه‌ر ئه‌و تاوانكاریه دژه مرۆییه نه‌كات.
ئه‌و چاودێره هه‌روه‌ها وتی: "به‌ڵام جێی سه‌رسامییه تا ئێستا سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی هه‌رێم و په‌رله‌مان و حكومه‌تی كوردی به به‌یاننامه‌یه‌كیش ئیدانه‌ی ئه‌و قه‌تڵوعامه‌یان نه‌كردووه".
به‌پێی وته‌ی ئه‌و چاودێره؛ ئه‌گه‌ر سه‌یری مێژووی به‌یاننامه ده‌ركردنی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌ت بكه‌ین ده‌بینین، زۆرترین به‌یاننامه بۆ ئیدانه‌كردنی چالاكی گه‌ریلاكانی په‌كه‌كه ده‌ركراوه و زۆرترین پرسه‌نامه ئاڕاسته‌ی كه‌سوكاری سه‌ربازه توركه كوژراوه‌كانی سه‌نگه‌ری شه‌ڕی گه‌ریلا كراوه، به‌ڵام ئه‌مجاره‌یان هیچ كام له سه‌رۆكایه‌تییه‌كانی ئه‌م سێ پارێزگایه تا ئێستا خۆیان نه‌كردووه‌ته خاوه‌ن دۆزێكی مرۆیی كه هیچی له هه‌ڵه‌بجه و ئه‌نفال كه‌متر نیه. ئه‌مه به روونی پێمان ده‌ڵێت، هێشتا عه‌قڵیه‌تی كاربه‌ده‌ستانی پله باڵای ئه‌م هه‌رێمه نه‌گه‌یشتووه‌ته ئاستی پێویست و هێشتا خوێنی كورد، كه‌سایه‌تی كورد، وجودی تاكی كورد لای كاربه‌ده‌ستانی ئه‌م سێ پارێزگایه بێ به‌هایه.
ئه‌رسه‌لان ره‌حمان رونیكرده‌وه كه له لایه‌كی دیكه‌وه ئه‌گه‌ر ئه‌م دامه‌زراوانه له كوردپه‌روه‌ری و كورد دۆستی و گیانی نه‌ته‌وه‌یشدا كڵۆڵ نه‌بوونایه، ئه‌وا ده‌بوا به‌رگری له ماف و بوون و ژیان و سه‌لامه‌تی هه‌ر تاكێكی كورد بكه، ئه‌گه‌ر له هه‌ر شوێنێكی دنیادا بوایه، نه‌ك ئه‌وه‌ی له ته‌نیشتیانه‌وه خوێنی سه‌دان منداڵانی كورد بكرێته كاسه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی ئه‌م و ئه‌وه‌وه و ئه‌مان لێی بێده‌نگ بن..
ئه‌وه‌شی ئاشكراكرد: به‌گوێره‌ی زانیارییه سه‌ره‌تاییه‌كان ئه‌نجامده‌ری سه‌ره‌كی تاوانه‌كه توركه و ناوی میعراج ئۆراڵه و وتیشی: "ئایا چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن توركیا ئیدانه‌ی بكات ئینجا ئێوه‌ش به قسه دێن.. ئاخر هه‌ر دوێنێ بوو سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم بۆ كوژرانی چه‌ند چه‌كدارێكی حه‌ویجه له ناو خۆپیشاندانه‌كاندا به‌یاننامه‌ی ئیدانه‌ی ده‌ركرد، ئه‌رێ خێره ئێستا بۆ كۆمه‌ڵكوژیه‌كی وا وه‌حشه‌تناك نقه‌تان لێوه نایه‌ت".
بۆ به‌دواداچونی پرسی هه‌ڵوێستی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و حكومه‌تی هه‌رێم KNNC په‌یوه‌ندی به هه‌ریه‌كه له (ئومێد سه‌باح، وته‌بێژی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم و سه‌فین دزه‌یی وته‌بێژی حكومه‌تی هه‌رێم) كرد هیچیان په‌یوه‌ندییه‌كانیان به‌رده‌ست نه‌بوو.
وارڤین رەوشی ژنانی هەرێمی بۆ میدیا و رێكخراوەكان و حكومەتی سویدی خستەڕوو
وارڤین رەوشی ژنانی هەرێمی بۆ میدیا و رێكخراوەكان و حكومەتی سویدی خستەڕوو
03:33:26/10/2013
|
وارڤین – هەولێر: لە سەرەتای هەفتەی رابردوودا شاندێكی دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن لەسەر بانگهێشتی فەرمی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینای سویدی گەیشتنە پایتەختی ئەو وڵاتە و لە ماوەی هەفتەیەكی سەردانەكەدا وێڕای دیدار لەگەڵ دەزگاكانی راگەیاندن و رێكخراوەكانی ژنان، لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئەو وڵاتەش رەوشی ژنانیان لە هەرێمی كوردستان خستەڕوو.
پانۆرامای سەردانەكە
دوای بڕینی بودجەی دەزگای وارڤین لە لایەن حكومەتی هەرێمی كوردستان و داخرانی تاكە گۆڤاری ژنان كە گۆڤاری وارڤین بوو، رێكخراوی كڤینا تێل كڤینای سویدی كە یەكێكە لەو رێكخراوانەی لە هەرێمی كوردستان و عێراق كار دەكات، توانی لە رێگەی فەند كردنی دەزگای وارڤینەوە رێگە لە داخرانی ئەو دەزگایە بگرێت و هاوكاری ماددی و مەعنەوی دەزگاكە بكات لە پێناو دەرخستنی راستییەكان و كاركردن لەسەر پرسی ژن.
رۆژی شەممە 19ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 لەسەر بانگهێشت و كارئاسانی ئەو رێكخراوە سویدیە، بەرپرسی دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن "لەنجە عەبدوڵڵا" و بەرپرسی بەشی میدیا لە دەزگای وارڤین "ئەرسەلان رەحمان" گەیشتنە ستۆكهۆڵمی پایتەختی سوید.
مەبەستی سەرەكی سەردانەكە بەشداریكردن لە نمایشی فیلمێكی دۆكیۆمێنتاری تایبەت بە رەوشی ژنان و دیدار و كۆبوونەوە بوو لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی سوید و رێكخراوەكانی ژنان لەو وڵاتە.
لەو چوارچێوەیەدا رۆژی یەكشەممە 20ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 شاندی وارڤین لە ئۆفیسی سەرەكی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا لەگەڵ ژمارەیەك لە بەرپرسی دۆسیەكانی ئەو رێكخراوە كۆبوونەوە و تاوتوێی كارنامەی سەردانەكە كرا.
كۆبوونەوە لەگەڵ بەرپرسی یەكەمی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا
رۆژی دوو شەممە 21ی تشرینی يه‌كه‌م – ئۆكتۆبەری 2013 لە ئۆفیسی سەرەكی رێكخراوی كڤینا شاندی وارڤین لە لایەن بەرپرسی یەكەمی رێكخراوەكەوە "لينا ئه‌گ" پێشوازیان لێكرا و لە دانیشتنێكدا "لەنجە عەبدوڵڵا" باسی لە رەوشی ژن لە هەرێمی كوردستان و ئەو هەوڵانەی دەدرێن بۆ بەلارێدا بردنی ئەو پرسە و قۆستنەوەی بۆ جوانكردنی سیمای لایەنە سیاسییەكان كرد و لەبەرامبەریشدا بەرپرسانی كڤینا جەختیان لەسەر بایەخ و گرنگی كاركردنی دەزگای وارڤین لە گۆڕەپانی هەرێمی كوردستان و عێراق كردەوە و لە تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا باس لە چۆنیەتی كاركردنی هەردوولا لەسەر پرسی ئاوارەكانی رۆژئاوای كوردستان كرا.
دواتر لە هۆڵێكی تایبەت بە چالاكییە فەرهەنگییەكانی رێكخراوی كڤینا، سمینارێك بۆ هەریەك لە لەنجە عەبدوڵڵا و "نێیلی كۆپەر" ژنە چالاكی وڵاتی لایبیریا ساز كرا و لەو سمینارەدا ئامادەبووان لە بارەی رەوشی ژن لە هەرێمی كوردستان و چۆنیەتی كاركردنی حكومەت لەسەر ئەو پرسە و رۆڵی یاساكان لە كەمكردنەوەی توندوتیژیان ئاراستە كرد.
هەر هەمان رۆژ تیمێكی كەناڵی "كلتوور نێهتەر" (هەواڵی كلتووری) كە بایەخ بە كلتووری جیهان و پرسە كۆمەڵایەتییەكانی سوید و وڵاتانی جیهان دەدات، لە ئۆفیسی رێكخراوی كڤینا دیدارێكی تەلەفزیۆنیان لەگەڵ بەرپرسی دەزگای وارڤین سازكرد.
لەو دیدارەدا، "لەنجە عەبدوڵڵا" باسی لە ناكارایی حكومەتی هەرێم لە بەگژداچوونەوەی توندوتیژی كرد و ئاماژەی بەو هەڕەشانە كرد كە رۆژانە لە چالاكانی ژن دەكرێت و تیشكی خستە سەر پرسی نا كارایی رۆڵی دادگاكانی هەرێم و دەربازكردنی بكوژانی ژن بە لێبوردنی گشتی.
نمایشكردنی فیلمی "Six days"
رۆژی سێشەممە 22ی تشرینی يه‌كه‌م – ئۆكتۆبەری 2013، لە نووسینگەی سەرەكی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا، وێڕای تاوتوێكردنی خشتەی كارەكان و ئاماددەكاری بۆ نمایشی فیلمە دۆكیۆمێنتاریەكە، رۆژنامەوانی گۆڤاری رۆژنامەنووسانی سوید "هانا لوند كڤیست"، دیدارێكی رۆژنامەوانی لەگەڵ "لەنجە عەبدوڵڵا" ساز كرد و لەو دیدارەدا وێڕای باسكردن لە رەوشی ژنان لە هەرێمدا، ئاماژە بە هاوكاری و پشتیوانی حكومەت و گەلی سوید لە پشتیوانیكردنی كاری رێكخراوەیی ژنان كرا و "لەنجە عەبدوڵڵا" ئەوەی خستەڕوو، كە لە كاتێكدا حكومەتی هەرێم هەموو فشارێكی لەسەر درووستكردین بۆ ئەوەی ناچار بین دەزگاكەمان دابخەین، رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا بە هاوكاریكردنی وەك فریشتەی رزگاركەر لێمان دەكەوت.
دوای نیوەڕۆی هەمان رۆژ كاتژمێر 04:00ی ئێوارە لە هۆڵی سینەمای "بیۆ ریۆ"ی شاری ستۆكهۆڵمی پایتەختی سوید، فیلمی دۆكیۆمێنتاری "Six days" (شەش رۆژ)، نمایشكرا.
فیلمەكە لە لایەن رێكخراوی سویدی "كڤینا تێل كڤینا" لە سێ ناوچەی جیهان بەرهەمهێنراوە و تێیدا لە هەر ناوچەیەك چالاكێكی مافەكانی ژن ئەزموونی ژیانی خۆی دەخاتەڕوو و كێشەكانی رۆژانەی ژیانی چالاكانی ژن و ئەو كێشانەی رووبەڕووی ژنانی كۆمەڵگەكەی دەبێتەوە دەخاتەڕوو.
لە هەرێمی كوردستانەوە بەرپرسی دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن "لەنجە عەبدوڵڵا"، لە وڵاتی لایبیریاوە "نێلی كوپەر" و چالاكی سێیەمش "مایا" لە هەرێمی ئەبخازیاوە بەشداریان كردبوو.
لە فیلمەكدا، ئەو سێ چالاكەی پرسی ژن هەریەك بە گوێرەی سروشتی كارەكەی و ئەو مەترسیانەی رووبەڕوویان دەبێتەوە و ئەو كێشانەی رۆژانە هەوڵی چارەسەركردنی دەدەن دەخەنەڕوو.
درووشمی هەڵبژێردراو بۆ سەر فیلمەكە "سێ ژن، سێ شەڕ، یەك خەون" بوو.
وێڕای بەشداری ژنانی سوید لە هۆڵی سینەما بۆ بینینی ئەو فیلمە بەڵگەنامەییە ژمارەیەكی بەرچاو لە چالاكانی ژنی كورد و رەوەندی كوردی لە سوید ئامادە بوون.
كۆتایهاتنی فیلمەكە، هاوئاهەنگ بوو لەگەڵ چەپڵەرێزانی بێ وێنەی بینەرەكانیدا و دواتر هەریەك لە ژنە ئەستێرەكانی ئەو فیلمە دۆكیۆمێنتاریە لەسەر شانۆ وتوێژێكی پوختەیان لە بارەی ئامانج و خواستیان و خاڵی لەیەكچوویان لەگەڵ سازكرا.
لە كۆتایی پرۆگرامی ئەو چالاكیەدا، خەڵاتی رێزلێنان و چەپكە گوڵی دیاری بەسەر ستافی كاربەڕێوبەری فیلمەكە و هەرسێ ژنی ئەستێرەی دۆكیۆمێنتاریەكە دابەشكرا.
سەردانی سیدا
رۆژی چوارشەممە 23ی تشرینی يه‌كه‌م – ئۆكتۆبەری 2013 بە یاوەری بەرپرسانی كڤینا شاندی وارڤین سەردانی رێكخراوی نێودەوڵەتی سوید بۆ گەشەپێدان و هاوكاری ناسراو بە "سیدا"ی كرد.
"سیدا" وەك رێكخراوێكی حكومی لە لایەن وەزارەتی دەرەوەی سوید بودجەی بۆ تەرخاندەكرێت و زۆرینەی ئەو رێكخراوانەی لە سوید كاردەكەن لە ژێر چەتری "سیدا"ن.
لە میانەی سەردانەكەدا وێڕای نمایشكردنی فیلمی دۆكیۆمێنتاری "Six days" بۆ بەرپرسانی سیدا و چالاكانی سەر بەو رێكخراوە، بەرپرسی دۆسیەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و دۆسیەی عێراق و ئەردەن لە وتوێژێكدا لە بارەی زەمینەی كاركردنی ژنان لە هەرێمی كوردستان و چۆنیەتی كاری حكومەت لەسەر ئەو پرسە و بەشداری سیاسییانەی ژن لە هەرێم و ئەو توندوتیژیانەی رۆژانە رووبەڕووی ژنان دەبنەوە و ئاستی وەڵامدانەوەی حكومەت بە داوای ژنان خرانە بەرباس.
بەرپرسانی رێكخراوی سیدا وڕای دەربڕینی هەماهەنگی و پشتیوانیان لە پرسی ژن لە هەرێمی كوردستان و عێراق بە گرنگییەوە لە بارەی رۆڵی دەزگای وارڤین دووان و ئاماژەیان بۆ زەروورەتی بوونی دەزگای لەو شێوەیە لە هەرێمدا كرد.
هەر لە ئۆفیسی سەرەكی رێكخراوی سیدا، رۆژنامەوانی بەناوبانگی سویدی "تۆڤی مارتێ" لە رادیۆی نیشتمانی "سڤاریا رێدیۆ" كە گەورەترین رادیۆی سویدە، وتوێژێكی رۆژنامەوانی لەگەڵ بەرپرسی دەزگای وارڤین ساز كرد و لەو وتوێژەدا لە بارەی رەوشی ناهەمواری ژنانی كورد و بەردەوامی كوشتنی ژنان و خۆسووتاندن و هەڕەشەكردن پرسیاری ئاراستە كرد و لە لایەن "لەنجە عەبدوڵڵا"ەوە وەڵام درایەوە و لە میانەی وەڵامەكانیدا بەرپرسی دەزگای وارڤین راشكاوانە رایگەیاند، ئەوەی تا ئێستا حكومەتی هەرێم بانگەشەی بۆ دەكات، نەبووەتە هۆی باشتربوونی رەوشی ژن و رۆژانە هەواڵی كوشتنی ژن و خۆسووتاندنیان بەردەوام دێتە گوێمان.
هەروەها گوتی: "شەڵتەرەكانی هەرێم نە یاسایەكیان هەیە بۆ بەڕێوەبردنیان و نە كەسانی شایستە و بەتوانا و شارەزا لەو شوێنانە هەن و تەنانەت ئەمنیەتی شەڵتەرەكانیش زۆر جار بووەتەوە بە كێشە بۆ ژنان و بە جۆرێك كە زۆر جار ژنان نایانەوێت بە هیچ شێوەیەك روو بكەنە ئەو شەڵتەرانە".
دواتر شاندی وارڤین سەردانی رۆژنامە و سایتی "فێمینیست پەرشیەكتیڤ"یان كرد، كە دەزگایەكی میدیای تایبەت بە ژنانە و رۆژانە رووماڵی هەواڵ و چالاكییەكانی ژنان و ئەو پرسانە دەكات كە رووبەڕووی ژن لە سوید و وڵاتانی جیهان دەبنەوە.
لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ "یێنی رۆن گرین"ی سەرنووسەری رۆژنامەكەدا باس لە هاوكاری و هەماهەنگی نێوان دەزگای وارڤین و ئەو دەزگا میدیاییە كرا و لە بارەی شێوازی كاركردنی هەردوولا و ئەزموون گۆڕینەوە بە شێوەی بەردەوام قسە و باس كران.
سەردانی وەزارەتی دەرەوەی سوید
رۆژی پێنجشەممە 24ی تشرینی يه‌كه‌م – ئۆكتۆبەری 2013، شاندی وارڤین هەردوو رێكخراوی هاوپشتی پیاوان بۆ داكۆكی لە مافی ژنان و رێكخراوی پشتیوانی لە مافی رەگەزی و هاوكاری گەنجان كرد و وێڕای ناساندنی دەزگای وارڤین لە میانەی كۆبوونەوەكاندا تیشك خرایە سەر ئەزموونی وارڤین لە كاركردن لەسەر پرسی ژن و هەوڵدان بۆ گواستنەوەی ئەو ئەزمونە بۆ رێكخراوەكانی سوید بە تایبەتی ئەوانەی لەسەر پرسی كۆمەڵایەتییەكانی تایبەت بە پەنابەرانی كورد و عێراقی كاردەكەن.
دواتر بە یاوەری بەرپرسانی رێكخراوی كڤینا بەرپرسی دەزگای وارڤین "لەنجە عەبدوڵڵا" و چالاكی ژنی كورد "گوڵاڵە شەرەفكەندی" وەك وەرگێڕ و ژنە هاوكاری دەزگای وارڤین "كەژاڵ ئاكرەیی" و بەرپرسی بەشی میدیای ئەو دەزگایە "ئەرسەلان رەحمان" سەردانی وەزارەتی دەرەوەی سویدیان كرد و لەوێ لە لایەن بەرپرسانی دۆسیەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پرسە رێكخراوەییەكانەوە پێشوازیان لێكرا.
لە میانەی ئەو سەردانەدا، لە هۆڵێكی وەزارەتی دەرەوەی سوید، بۆ زیاتر ئاشنا بوو بە رەوشی ژنان لە هەرێمی كوردستان بەشێك لە فیلمە دۆكیۆمێنتارییەكەی كڤینا نمایشكرا و دواتر لە لایەن "لەنجە عەبدوڵڵا"ەوە چەردەیەك لە بارەی رەوشی ناهەمواری ژنان لە هەرێمی كوردستان خرایەڕوو و باس لە پرسی بوونی چەك و چەكداری نایاسایی لە هەرێمی كوردستان كرا.
دواتر شاندی وارڤین سەردانی ئۆفیسی سەرەكی رادیۆ و تەلەفزیۆنی سویدیان كرد و لەو میانەیەدا، بەشی كوردی رادیۆی سوید كە ناسراوە بە رادیۆی "زایەڵە" وتوێژێكی رۆژنامەوانی لەگەڵ "لەنجە عەبدوڵڵا" ساز كرد.
دواتریش رۆژنامەوانی كەناڵی چواری تەلەفزیۆنی سوید "لیسا گران فۆرس" لە بارەی رەوشی ژنان لە هەرێمی كوردستان و عێراق لەگەڵ بەرپرسی دەزگای وارڤین سازكرد.
بۆ بنینی وێنەی زیاتر كرتە لەسەر ئەم بەستەرە بكە:
|
نۆ ساڵه حكومەتی هەرێم یەك دینار هاوكاری رێكخراوێكی بۆ پرسی خەتەنە نەكردووە
نۆ ساڵه حكومەتی هەرێم یەك دینار هاوكاری رێكخراوێكی بۆ پرسی خەتەنە نەكردووە
05:26:30/10/2013 |
 وارڤین – سلێمانی: لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا، بەرپرسانی رێكخراوی وادی ئەنجامی ئەو راپرسییەیان خستەڕوو كە لە سنووری پارێزگای سلێمانی لە بارەی دیاردەی خەتەنەكردنەوە ئەنجامیاندابوو و تێیدا رایانگەیاند، جێگەی خۆشحاڵیە دیاردەكە رووی لە كەمبوونەوە كردووە و نیگەرانیشیان دەربڕی لەوەی لەماوەی 9 ساڵی رابردوودا حكومەت بە یەك دیناریش هاوكاری رێكخراوەكەیانی نەكردووە. ئەمڕۆ چوارشەممە 30ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 لە نووسینگەی سەرەكی رێكخراوەكە لە گەڕەكی بەختیاری شاری سلێمانی، رێكخراوی وادی ئەنجامی ئەو راپرسیەیی خستەڕوو، كە لە بارەی دیاردەی خەتەنەكردنی كچان لە سنووری پارێزگای سلێمانی و گەرمیان ئەنجامیاندابوو. له راگه‌يه‌ندراوێكى رێكخراوى "وادى" دا، كه وێنه‌يه‌كى تايبه‌ت بۆ "وارڤين" نێردراوه، هاتووه: "دوای چەندین ساڵ كاركردن و هەڵمەتی هۆشیاری فراوان لەبارەی زیانەكانی خەتەنەكردنی مێینە، لەم راپرسیەدا كە 5143 مێینەی گرتۆتەوە ئەنجامێكی زۆر دڵخۆشكەر بەدی دەكرێت كە نیشانی دەدات خەتەنەكردنی مێینە لە هەرێمی كوردستاندا بەڕێژەیەكی بەرچاو كەمبووەتەوە بەتایبەتی لە پارێزگای سلێمانی و ناوچەكانی گەرمیان". هەروەها هاتووە: بەگوێرەی سەرجەم ئامارەكانی ساڵانی پێشووی رێكخراوەكەمان لە پارێزگای سلێمانی رێژەی خەتەنەكردنی مێینە لەسەروو 60 % وە بوەو لە هەندێ ناوچەش نزیك بە 90 % بووە وەك رانیە و قەڵادزێ، بەڵام لەم ئامارەدا دەردەكەوێت لەو ناوچانەش بە رێژەیەكی باش كەمبووەتەوە، ئەمەش پشانی دەدات كاری بەردەوام و هۆشیاری رۆڵێكی زۆر گرنگی هەیە و لە 9 ساڵی ڕابوردوو كە جەخت لەو ناوچانە كراوەتەوە كە زۆرترین حاڵەتی تێدا بووە، ئەنجامی زۆر گرنگی هەبووە" . لە راپرسییەكەدا، كار لەسەر ئاگاداری هاووڵاتیان كراوە لە هەمبەر یاسای توندوتیژی خێزانی، كە خەتەنەكردنی مێینەی تێدا قەدەغەكراوە و بەگوێرەی ئەنجامی راپرسییەكە، هێشتا ژمارەیەكی زۆری هاووڵاتیان ئاگاداری ئەو یاسایە نین. بڵاوكردنەوەی ئەنجامەكانی ئەو راپرسییە لە كاتێكدایە، كه میدیا جیهانی و ناوخۆییەكان بەتایبەتی كەناڵی BBC و رۆژنامەی گاردیانی بریتانی لە ئێستەدا چەند فیلمێكیان لەسەر ئەو هەڵمەتە ئەنجام داوە و زۆر بە راشكاوی باسیان لە پرسی خەتەنەكردنی كچان لە هەرێمی كوردستان كردووە. هەر لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا راگەیەندرا، كە رێكخراوی وادی بە گرنگی دەزانێت یاسای توندوتیژی خێزانی بەتایبەتی بڕگەی شەشەم كە تایبەتە بە قەدەغەكردنی خەتەنەكردنی مێینە جێبەجێ بكرێت. سەبارەت بە هەوڵەكانی حكومەتی هەرێمیش بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئەو دیاردەیە و جێبەجێكردنی یاسای بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی خێزانی، رێكخراوی وادی رایگەیاند، پێویستە حكومەتی هەرێمی كوردستان كۆمەكی ماددی ئەم هەوڵانە بكات چونكە وەك رێكخراوی وادی ماوەی 9 ساڵە یەك دینارمان لە حكومەتی هەرێم وەرنەگرتووە بۆ ئەم چالاكیانە و لەكاتی ئێستەشدا رێكخراوی Hivos هۆڵەندی پشتوانیمان دەكات. هاوكارینەكردنی حكومەتی هەرێم بۆ ئەو رێكخراوانەی ژنان كە لە دەرەوەی حزبە سیاسییەكان كار بۆ سەرخستنی پرسی ژن دەكەن، لە ئاستی ناوخۆ و دەرەوە رووبەڕووی رەخنە بووەتەوە و لە ئازاری 2011ەوە تا ئێستا حكومەتی هەرێم هەموو جۆرە هاوكارییەكی ماددی لە دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن بڕیوە و ئامادە نیە هیچ هاوكارییەكی بكات. |
الثلاثاء، 29 أكتوبر 2013
السبت، 26 أكتوبر 2013
وارڤین رەوشی ژنانی هەرێمی بۆ میدیا و رێكخراوەكان و حكومەتی سویدی خستەڕوو
وارڤین رەوشی ژنانی هەرێمی بۆ میدیا و رێكخراوەكان و حكومەتی سویدی خستەڕوو
03:33:26/10/2013 |
وارڤین – هەولێر: لە سەرەتای هەفتەی رابردوودا شاندێكی دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن لەسەر بانگهێشتی فەرمی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینای سویدی گەیشتنە پایتەختی ئەو وڵاتە و لە ماوەی هەفتەیەكی سەردانەكەدا وێڕای دیدار لەگەڵ دەزگاكانی راگەیاندن و رێكخراوەكانی ژنان، لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئەو وڵاتەش رەوشی ژنانیان لە هەرێمی كوردستان خستەڕوو. پانۆرامای سەردانەكە دوای بڕینی بودجەی دەزگای وارڤین لە لایەن حكومەتی هەرێمی كوردستان و داخرانی تاكە گۆڤاری ژنان كە گۆڤاری وارڤین بوو، رێكخراوی كڤینا تێل كڤینای سویدی كە یەكێكە لەو رێكخراوانەی لە هەرێمی كوردستان و عێراق كار دەكات، توانی لە رێگەی فەند كردنی دەزگای وارڤینەوە رێگە لە داخرانی ئەو دەزگایە بگرێت و هاوكاری ماددی و مەعنەوی دەزگاكە بكات لە پێناو دەرخستنی راستییەكان و كاركردن لەسەر پرسی ژن. رۆژی شەممە 19ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 لەسەر بانگهێشت و كارئاسانی ئەو رێكخراوە سویدیە، بەرپرسی دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن "لەنجە عەبدوڵڵا" و بەرپرسی بەشی میدیا لە دەزگای وارڤین "ئەرسەلان رەحمان" گەیشتنە ستۆكهۆڵمی پایتەختی سوید. مەبەستی سەرەكی سەردانەكە بەشداریكردن لە نمایشی فیلمێكی دۆكیۆمێنتاری تایبەت بە رەوشی ژنان و دیدار و كۆبوونەوە بوو لەگەڵ بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی سوید و رێكخراوەكانی ژنان لەو وڵاتە. لەو چوارچێوەیەدا رۆژی یەكشەممە 20ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 شاندی وارڤین لە ئۆفیسی سەرەكی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا لەگەڵ ژمارەیەك لە بەرپرسی دۆسیەكانی ئەو رێكخراوە كۆبوونەوە و تاوتوێی كارنامەی سەردانەكە كرا. كۆبوونەوە لەگەڵ بەرپرسی یەكەمی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا رۆژی دوو شەممە 21ی تشرینی دووەم – ئۆكتۆبەری 2013 لە ئۆفیسی سەرەكی رێكخراوی كڤینا شاندی وارڤین لە لایەن بەرپرسی یەكەمی رێكخراوەكەوە "لينا ئه‌گ" پێشوازیان لێكرا و لە دانیشتنێكدا "لەنجە عەبدوڵڵا" باسی لە رەوشی ژن لە هەرێمی كوردستان و ئەو هەوڵانەی دەدرێن بۆ بەلارێدا بردنی ئەو پرسە و قۆستنەوەی بۆ جوانكردنی سیمای لایەنە سیاسییەكان كرد و لەبەرامبەریشدا بەرپرسانی كڤینا جەختیان لەسەر بایەخ و گرنگی كاركردنی دەزگای وارڤین لە گۆڕەپانی هەرێمی كوردستان و عێراق كردەوە و لە تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا باس لە چۆنیەتی كاركردنی هەردوولا لەسەر پرسی ئاوارەكانی رۆژئاوای كوردستان كرا. دواتر لە هۆڵێكی تایبەت بە چالاكییە فەرهەنگییەكانی رێكخراوی كڤینا، سمینارێك بۆ هەریەك لە لەنجە عەبدوڵڵا و "نێیلی كۆپەر" ژنە چالاكی وڵاتی لایبیریا ساز كرا و لەو سمینارەدا ئامادەبووان لە بارەی رەوشی ژن لە هەرێمی كوردستان و چۆنیەتی كاركردنی حكومەت لەسەر ئەو پرسە و رۆڵی یاساكان لە كەمكردنەوەی توندوتیژیان ئاراستە كرد. هەر هەمان رۆژ تیمێكی كەناڵی "كلتوور نێهتەر" (هەواڵی كلتووری) كە بایەخ بە كلتووری جیهان و پرسە كۆمەڵایەتییەكانی سوید و وڵاتانی جیهان دەدات، لە ئۆفیسی رێكخراوی كڤینا دیدارێكی تەلەفزیۆنیان لەگەڵ بەرپرسی دەزگای وارڤین سازكرد. لەو دیدارەدا، "لەنجە عەبدوڵڵا" باسی لە ناكارایی حكومەتی هەرێم لە بەگژداچوونەوەی توندوتیژی كرد و ئاماژەی بەو هەڕەشانە كرد كە رۆژانە لە چالاكانی ژن دەكرێت و تیشكی خستە سەر پرسی نا كارایی رۆڵی دادگاكانی هەرێم و دەربازكردنی بكوژانی ژن بە لێبوردنی گشتی. نمایشكردنی فیلمی "Six days" رۆژی سێشەممە 22ی تشرینی دووەم – ئۆكتۆبەری 2013، لە نووسینگەی سەرەكی رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا، وێڕای تاوتوێكردنی خشتەی كارەكان و ئاماددەكاری بۆ نمایشی فیلمە دۆكیۆمێنتاریەكە، رۆژنامەوانی گۆڤاری رۆژنامەنووسانی سوید "هانا لوند كڤیست"، دیدارێكی رۆژنامەوانی لەگەڵ "لەنجە عەبدوڵڵا" ساز كرد و لەو دیدارەدا وێڕای باسكردن لە رەوشی ژنان لە هەرێمدا، ئاماژە بە هاوكاری و پشتیوانی حكومەت و گەلی سوید لە پشتیوانیكردنی كاری رێكخراوەیی ژنان كرا و "لەنجە عەبدوڵڵا" ئەوەی خستەڕوو، كە لە كاتێكدا حكومەتی هەرێم هەموو فشارێكی لەسەر درووستكردین بۆ ئەوەی ناچار بین دەزگاكەمان دابخەین، رێكخراوی كڤینا تێل كڤینا بە هاوكاریكردنی وەك فریشتەی رزگاركەر لێمان دەكەوت. دوای نیوەڕۆی هەمان رۆژ كاتژمێر 04:00ی ئێوارە لە هۆڵی سینەمای "بیۆ ریۆ"ی شاری ستۆكهۆڵمی پایتەختی سوید، فیلمی دۆكیۆمێنتاری "Six days" (شەش رۆژ)، نمایشكرا. فیلمەكە لە لایەن رێكخراوی سویدی "كڤینا تێل كڤینا" لە سێ ناوچەی جیهان بەرهەمهێنراوە و تێیدا لە هەر ناوچەیەك چالاكێكی مافەكانی ژن ئەزموونی ژیانی خۆی دەخاتەڕوو و كێشەكانی رۆژانەی ژیانی چالاكانی ژن و ئەو كێشانەی رووبەڕووی ژنانی كۆمەڵگەكەی دەبێتەوە دەخاتەڕوو. لە هەرێمی كوردستانەوە بەرپرسی دەزگای وارڤین بۆ پرسەكانی ژن "لەنجە عەبدوڵڵا"، لە وڵاتی لایبیریاوە "نێلی كوپەر" و چالاكی سێیەمش "مایا" لە هەرێمی ئەبخازیاوە بەشداریان كردبوو. لە فیلمەكدا، ئەو سێ چالاكەی پرسی ژن هەریەك بە گوێرەی سروشتی كارەكەی و ئەو مەترسیانەی رووبەڕوویان دەبێتەوە و ئەو كێشانەی رۆژانە هەوڵی چارەسەركردنی دەدەن دەخەنەڕوو. درووشمی هەڵبژێردراو بۆ سەر فیلمەكە "سێ ژن، سێ شەڕ، یەك خەون" بوو. وێڕای بەشداری ژنانی سوید لە هۆڵی سینەما بۆ بینینی ئەو فیلمە بەڵگەنامەییە ژمارەیەكی بەرچاو لە چالاكانی ژنی كورد و رەوەندی كوردی لە سوید ئامادە بوون. كۆتایهاتنی فیلمەكە، هاوئاهەنگ بوو لەگەڵ چەپڵەرێزانی بێ وێنەی بینەرەكانیدا و دواتر هەریەك لە ژنە ئەستێرەكانی ئەو فیلمە دۆكیۆمێنتاریە لەسەر شانۆ وتوێژێكی پوختەیان لە بارەی ئامانج و خواستیان و خاڵی لەیەكچوویان لەگەڵ سازكرا. لە كۆتایی پرۆگرامی ئەو چالاكیەدا، خەڵاتی رێزلێنان و چەپكە گوڵی دیاری بەسەر ستافی كاربەڕێوبەری فیلمەكە و هەرسێ ژنی ئەستێرەی دۆكیۆمێنتاریەكە دابەشكرا. سەردانی سیدا رۆژی چوارشەممە 23ی تشرینی دووەم – ئۆكتۆبەری 2013 بە یاوەری بەرپرسانی كڤینا شاندی وارڤین سەردانی رێكخراوی نێودەوڵەتی سوید بۆ گەشەپێدان و هاوكاری ناسراو بە "سیدا"ی كرد. "سیدا" وەك رێكخراوێكی حكومی لە لایەن وەزارەتی دەرەوەی سوید بودجەی بۆ تەرخاندەكرێت و زۆرینەی ئەو رێكخراوانەی لە سوید كاردەكەن لە ژێر چەتری "سیدا"ن. لە میانەی سەردانەكەدا وێڕای نمایشكردنی فیلمی دۆكیۆمێنتاری "Six days" بۆ بەرپرسانی سیدا و چالاكانی سەر بەو رێكخراوە، بەرپرسی دۆسیەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و دۆسیەی عێراق و ئەردەن لە وتوێژێكدا لە بارەی زەمینەی كاركردنی ژنان لە هەرێمی كوردستان و چۆنیەتی كاری حكومەت لەسەر ئەو پرسە و بەشداری سیاسییانەی ژن لە هەرێم و ئەو توندوتیژیانەی رۆژانە رووبەڕووی ژنان دەبنەوە و ئاستی وەڵامدانەوەی حكومەت بە داوای ژنان خرانە بەرباس. بەرپرسانی رێكخراوی سیدا وڕای دەربڕینی هەماهەنگی و پشتیوانیان لە پرسی ژن لە هەرێمی كوردستان و عێراق بە گرنگییەوە لە بارەی رۆڵی دەزگای وارڤین دووان و ئاماژەیان بۆ زەروورەتی بوونی دەزگای لەو شێوەیە لە هەرێمدا كرد. هەر لە ئۆفیسی سەرەكی رێكخراوی سیدا، رۆژنامەوانی بەناوبانگی سویدی "تۆڤی مارتێ" لە رادیۆی نیشتمانی "سڤاریا رێدیۆ" كە گەورەترین رادیۆی سویدە، وتوێژێكی رۆژنامەوانی لەگەڵ بەرپرسی دەزگای وارڤین ساز كرد و لەو وتوێژەدا لە بارەی رەوشی ناهەمواری ژنانی كورد و بەردەوامی كوشتنی ژنان و خۆسووتاندن و هەڕەشەكردن پرسیاری ئاراستە كرد و لە لایەن "لەنجە عەبدوڵڵا"ەوە وەڵام درایەوە و لە میانەی وەڵامەكانیدا بەرپرسی دەزگای وارڤین راشكاوانە رایگەیاند، ئەوەی تا ئێستا حكومەتی هەرێم بانگەشەی بۆ دەكات، نەبووەتە هۆی باشتربوونی رەوشی ژن و رۆژانە هەواڵی كوشتنی ژن و خۆسووتاندنیان بەردەوام دێتە گوێمان. هەروەها گوتی: "شەڵتەرەكانی هەرێم نە یاسایەكیان هەیە بۆ بەڕێوەبردنیان و نە كەسانی شایستە و بەتوانا و شارەزا لەو شوێنانە هەن و تەنانەت ئەمنیەتی شەڵتەرەكانیش زۆر جار بووەتەوە بە كێشە بۆ ژنان و بە جۆرێك كە زۆر جار ژنان نایانەوێت بە هیچ شێوەیەك روو بكەنە ئەو شەڵتەرانە". دواتر شاندی وارڤین سەردانی رۆژنامە و سایتی "فێمینیست پەرشیەكتیڤ"یان كرد، كە دەزگایەكی میدیای تایبەت بە ژنانە و رۆژانە رووماڵی هەواڵ و چالاكییەكانی ژنان و ئەو پرسانە دەكات كە رووبەڕووی ژن لە سوید و وڵاتانی جیهان دەبنەوە. لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ "یێنی رۆن گرین"ی سەرنووسەری رۆژنامەكەدا باس لە هاوكاری و هەماهەنگی نێوان دەزگای وارڤین و ئەو دەزگا میدیاییە كرا و لە بارەی شێوازی كاركردنی هەردوولا و ئەزموون گۆڕینەوە بە شێوەی بەردەوام قسە و باس كران. سەردانی وەزارەتی دەرەوەی سوید رۆژی پێنجشەممە 24ی تشرینی دووەم – ئۆكتۆبەری 2013، شاندی وارڤین هەردوو رێكخراوی هاوپشتی پیاوان بۆ داكۆكی لە مافی ژنان و رێكخراوی پشتیوانی لە مافی رەگەزی و هاوكاری گەنجان كرد و وێڕای ناساندنی دەزگای وارڤین لە میانەی كۆبوونەوەكاندا تیشك خرایە سەر ئەزموونی وارڤین لە كاركردن لەسەر پرسی ژن و هەوڵدان بۆ گواستنەوەی ئەو ئەزمونە بۆ رێكخراوەكانی سوید بە تایبەتی ئەوانەی لەسەر پرسی كۆمەڵایەتییەكانی تایبەت بە پەنابەرانی كورد و عێراقی كاردەكەن. دواتر بە یاوەری بەرپرسانی رێكخراوی كڤینا بەرپرسی دەزگای وارڤین "لەنجە عەبدوڵڵا" و چالاكی ژنی كورد "گوڵاڵە شەرەفكەندی" وەك وەرگێڕ و ژنە هاوكاری دەزگای وارڤین "كەژاڵ ئاكرەیی" و بەرپرسی بەشی میدیای ئەو دەزگایە "ئەرسەلان رەحمان" سەردانی وەزارەتی دەرەوەی سویدیان كرد و لەوێ لە لایەن بەرپرسانی دۆسیەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پرسە رێكخراوەییەكانەوە پێشوازیان لێكرا. لە میانەی ئەو سەردانەدا، لە هۆڵێكی وەزارەتی دەرەوەی سوید، بۆ زیاتر ئاشنا بوو بە رەوشی ژنان لە هەرێمی كوردستان بەشێك لە فیلمە دۆكیۆمێنتارییەكەی كڤینا نمایشكرا و دواتر لە لایەن "لەنجە عەبدوڵڵا"ەوە چەردەیەك لە بارەی رەوشی ناهەمواری ژنان لە هەرێمی كوردستان خرایەڕوو و باس لە پرسی بوونی چەك و چەكداری نایاسایی لە هەرێمی كوردستان كرا. دواتر شاندی وارڤین سەردانی ئۆفیسی سەرەكی رادیۆ و تەلەفزیۆنی سویدیان كرد و لەو میانەیەدا، بەشی كوردی رادیۆی سوید كە ناسراوە بە رادیۆی "زایەڵە" وتوێژێكی رۆژنامەوانی لەگەڵ "لەنجە عەبدوڵڵا" ساز كرد. دواتریش رۆژنامەوانی كەناڵی چواری تەلەفزیۆنی سوید "لیسا گران فۆرس" لە بارەی رەوشی ژنان لە هەرێمی كوردستان و عێراق لەگەڵ بەرپرسی دەزگای وارڤین سازكرد. بۆ بنینی وێنەی زیاتر كرتە لەسەر ئەم بەستەرە بكە: |
الأربعاء، 16 أكتوبر 2013
بە بێ ئاگاداری پۆلیس سكاڵا گەڕایەوە ژێر هەڕەشەی بنەماڵەكەی
بە بێ ئاگاداری پۆلیس سكاڵا گەڕایەوە ژێر هەڕەشەی بنەماڵەكەی
12:54:16/10/2013 |
 وارڤین – كەركووك: بە بێ بوونی هیچ پاڵپشتیەكی یاسایی و بە بێ ئاگاداری پۆلیس، دوای چەند ساڵێك دەربەدەری، ئەو ژنەی لە لایەن باوكییەوە بە رۆنی قرچاو داغكرا و فیشەكی پێوەنرا و دوو خوشكی كوژران، ناچار بوو بگەڕێتەوە ماڵی باوكی و لە ئێستادا ژیانی لە مەترسیدایە. "سكاڵا" ناوی ئەو ژنەیە، باوكی لە 2007دا بە رۆن و ئاوی گەرم سووتاندی و چەند فیشەكێكی پێوەنا و دوو خوشكەكەی كوشت و دوای شەش ساڵ لە بەجێهێشتنی كەركووك، گەڕایەوە ئەو شارە. رۆژی شەممەی رێككەوتی 27ی تەمموز – یۆلیۆی 2013 "سكاڵا" گەڕایەوە بۆ كەركووك، بەڵام لەبەر ئەوەی كەس نەیگرتە خۆی، سەری خۆی بەرەو شوێنێكی نادیار هەڵگرت و هیچ كەس زانیاری لە بارەیەوە نەبوو. لە بەردەوامی بەدواداچوونەكانی ماڵپەڕی "وارڤین" بۆ پرسی ئەو ژنە، سەرچاوەیەكی ئاگادار لە بارودۆخی "سكاڵا" تایبەت بە "وارڤین"ـی راگەیاند، "سكاڵا" دوای ئەوەی لە كەركووك كەس نەیگرتووەتە خۆی، ناچار بووە رووبكاتە هەولێر و دوای مانەوەی لە هەولێر، بە هۆی بوونی كێشە لە ناسنامەكانیدا، ناچار دەبێت بگەڕێتەوە كەركووك. ئەو سەرچاوەیە گوتیشی: ماوەی نزیكەی دوو هەفتەیە بە بێ هیچ پێشگیری و پارێزبەندییەكی یاسایی و بە بێ ئاگاداری پۆلیس، "سكاڵا" گەڕاوەتەوە ماڵی باوكی لە شارۆچكە "دوبز". روونیشیكردەوە، لە ئێستادا ئەو ژنە پێویستی بە شوێنێكی ئارام هەیە و دەبێت لە ژێر چاودێری دەرووندروستی و پزیشكیدا بێت، بەڵام بەداخەوە لە هەمان ئەو ماڵەدایە، كە پێش چەند ساڵێك باوكی فیشەكی نا بە سەرییەوە و بەو هۆیەوە چاوێكی لەدەستدا و لە هەمانكاتیشدا خوشكەكانی بە دەستی باوكی كوژران. بە گوێرەی زانیاری ئەو سەرچاوە ئاگادارە، بە هۆی هەبوونی پشتیوانی چەند بەرپرسێكی ئیداری ناوچەكەوە پۆلیس لە ئاست دۆسیەی سكاڵا و خوشكەكانی دەستەوەستانە و تا ئێستا نەیانتوانیوە باوكی كە تۆمەتبارە بە كوشتنی دوو كچ و سووتاندنی جەستەی سكاڵا رووبەڕووی دادگايه‌كى دادپه‌روه‌رانه‌ى ئه‌وتۆى بكه‌نه‌وه كه ماف بۆ خاوه‌ن ماف بگه‌ڕێنێته‌وه. زانیاری زیاتر لە بارەی سكاڵا لەم بەستەرانەدایە: تايبه‌ت |
الأحد، 13 أكتوبر 2013
دەقی پڕۆژە یاسای پێشنيازكراوى تايبه‌ت به پاراستنی منداڵ لە توندوتیژی
دەقی پڕۆژە یاسای پێشنيازكراوى تايبه‌ت به پاراستنی منداڵ لە توندوتیژی
01:34:13/10/2013 |
 منداڵانى كورد له قوتابخانه، فۆتۆ: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان وارڤین – كەركووك: چالاكی بواری مافەكانی مرۆڤ نیاز كەركووكی لە بارەی پاراستنی مافەكانی منداڵەوە پڕۆژە یاسایەكی گەڵاڵە كردووە و لە پێناو دەوڵەمەندكردنی پڕۆژەكە و كار لەسەر كردنی، وارڤین دەقەكەی بڵاو دەكاتەوە. دەقی پڕۆژەكە: پڕۆژە یاسایەك بۆ پاراستنی منداڵان لە توندوتیژی پێش ئامادەكردنی ئەم پڕۆژە خوێندنەوەیەكم كرد بۆ یاسای ژمارە 8 ی ساڵی 2011 (یاسای بەرەنگاربوونەوەی خێزان لە توندوتیژی لە هەرێمی كوردستان). بەڵام هیچ ماددەیەكی تایبەتم نەبینی بە منداڵان، بەڵكو ئەو پرۆژە یاسایە بەشێوەیەكی گشتی باس لە خێزان دەكات، هەرچەندە یاساكە گرنگی خۆی هەیە ئەگەر كاریپێبكرێت لەبواری مەیدانیدا، بەڵام بەهۆكاری نەبوونی ماددە و بڕگەی تایبەت بە مافەكانی منداڵان و پاراستنیان لە توندوتیژی خێزانی و جۆرەكانی دیكەی توندوتیژی هانیدام و بو ئامادەكردنی پرۆژەیاسایەكی لەم شێوەیە، بەهیوام بۆچونەكانم لەبەرچاوبگیرێت و پاش دەوڵەمەندكردنی سەرنج و پێشنیازەكانم لەلایەن بەرێزتانەوە یاسایەكی تۆكمە و شیاو بەقازانجی منداڵان دەربكرێت و لەتوندوتیژی بپارێزرێن. ئەم پرۆژە یاسایە ئامادەم كردووە ئاماژە دەكات بە مافەكانی منداڵان و هەر وەها چۆن بتوانین بیان پارێزین لە ناو خێزان و كۆمەڵگادا. دەبێت هەموو تاكێك لە كۆمەڵگا- كوردستان - بەر پرس بێت لە ئاگادار كردنەوەی لایەنە پەیوەندیدارەكان ئەگەر چاوی كەوت بە بەكارهێنانی توندوتیژی دەر حەق بە منداڵ. ئەم پرۆژەیە دەبیتە هۆی ئەوەی توندوتیژی لەناو خێزاندا كەم بكاتەوە. لەهەمان كاتدا دەبێتە دەرفەتێكی باش بۆ بەخێوكردن و پەروەردەكردنی منداڵان بەشێوەیەكی سەردەمیانە و شایستە. دەبێت منداڵانی وڵاتەكەمان بەگوێرەی ماف و پیوەرە نێودەوڵەتییەكان بەخێو بكرێن تاكو لە دوارۆژدا نەبنە كەسێكی توندوتیژ لەناو كۆمەڵگادا. پەروەردەكردنی منداڵ دوو بەشە، قوتابخانە و ماڵ، بۆیە دەبیت منداڵ لەم دووشوێنەدا گرنگی پێبدرێت و لە ژینگەیەكی شیاو و تەندروستدا بەخێو بكرێت دوور لە توندوتیژی. توندوتیژی منداڵ چییە: هەر هەڵسوكەوتێكی كرداری - فیزیكی- بەرامبەر بە منداڵ كە ببێتە هۆی مردن، فەرامۆش كردن، ئەنجام دانی كاری سێكسی، لێدان یان بەكار هێنانیان بۆ هەر مەبەستێك دەچێتە خانەی توندوتیژیەوە. هەر هەڵسوكەوتێكی دەروونی - ناكرداری یان فریودان كە ببێتە هۆی ترساندن و تۆقاندن، فەرامۆشكردن، كەنارگیری و هەڵهاتن لەماڵ، فریودان بۆ هەرمەبەستێك، كاركردنی زۆرەملێ دوور لەمەبەستی پەروەردەیی و پێگەیاندن، ناچاركردن و بەكارهێنانی بۆ مەبەستی ئاینی و سیاسی و ئایدولۆژی ، دەچێتە خانەی توندوتیژییەوە. ماددەی یەكەم: لەبار- حاڵی - مردنی منداڵەكەدا: دەبێت مردنی منداڵەكە لەلایەن پزیشكی (گب عدلی) پشتڕاست بكرێتەوە، و بە راپۆرتێكی تێروتەسەل هۆكارەكانی مردنەكە ئاشكرابكرێت و رەوانەی لایەنی پەیوەندیدار و پۆلیس و دادگا بكرێت. ماددەی دووەم: لەباری فەرامۆش كردنی منداڵەكەدا: فەرامۆشكردن بەواتای منداڵەكە (برسیبكرێت، بێ جل وبەرگ بێت، هەمیشە نەخۆش بێت بەبێ ئەوەی سەردانی دكتۆر بكات، جێگای حەوانەوەی پاك وخاوێن نەبێت، بەجێهێشتنی خوێندن، بەتەنیا جێهیشتنی منداڵەكە لە ناو ماڵ یان دەرەوه، بێ چاودێری گەورە، بەكار نەهێنانی كورسی تایبەت بەپاراستن بۆ منداڵێك كە تەمەنی لەنێوان (0 تا 8) ساڵان لە ناو ئۆتۆمبێڵ. ماددەی سێیەم: فریودان یان بەكارهێنانی منداڵ بۆ كاری سێكسی: ئەنجام دانی كاری سێكسی لەگەڵ منداڵ بە رەزامەندی یان نا رەزامەندی، بە رووتی بێت یان لە بەجل وبەرگەوە بێت، لە هەر رەگەزێك بێت، نیشان دانی وێنەی سێكسی یان یاری كردن بە جەستە، یان بازرگانی كردن سێكسی بەمناڵەوە. ماددەی چوارەم: لێدان یان ترساندن و تۆقاندن: لێدانی منداڵ بە هەر شێوەیەك یان ترساندنیان كە ببێتە هوی گۆشە گیری، هاواركردن، قسەی ناشرین، جنێودان، دەرنەخستەنی سۆز و خۆشەویستی یان پەراوێزخستنی لە خۆشەویستی دایك و باوك، بەكارهێنانی قسەی رەق، ئازاردان، گوشار هێنانی دەروونی، درۆكردن لەگەڵ منداڵ. ماددەی پێنجەم: بەكار هێنانی منداڵ بۆ سواڵكردن، كاركردن بە زۆرە ملی، بازرگانی كردن پێیان یان فرۆشتنیان.یان بەكارهێنان بۆ بانگەشە و مەبەستی سیاسی و ئاینی و ئایدولۆجی. لایەنی پەیوەندیدار لەئاگاداركردنەوە یان گەیاندنی زانیاری و راپۆرت لەئەگەری روودانی هەر كارێكی توندوتیژی: بۆ ئەم كارە دەبێت بەشێكی تایبەت هەبێت كە سەر بە وەزارەتی كاروباری كۆمەڵایەتی بێت و پۆلیسی تایبەت و راهێنراو كە بەشێك بێت لەهەمان وەزارەت دابین بكرێت تا یابەت بە منداڵ یان كاروبارە كۆمەڵایەتییەكان. ئەم كەس و لایەنانە ئەركی گەیاندنی راپۆرتیان هەیە لەباری روودان یان هەستكردن یان بینینی توندوتیژی دژ بەمناڵ (دكتۆر، پەرستار، كرێكاری نەخۆشخانەكان، دكتۆرە دەرونییەكان، كۆمەڵناس، توێژەری كۆمەڵایەتی، مامۆستایان، بەرێو‌بەری قۆتابخانەكان، چاودێری منداڵان، دایەنگا، باخچەی ساوایان) لە ماوەی 24 كاتژمێردا ، بە پێچەوانەوە سزا دەدرێن بە سزای تاوان (عقوبە جنائیە) هەروەها دەبیت (فۆرمی تایبەت) پر بكەنەوە بۆ هەر منداڵێك كە رادەستی لایەنی پەیوندیدارەكانی دەكەن و ئامادەی دانیشتنەكانی پۆلیس و دادگا بن وەك شاهێد یان گەواهیدەر هەركات كە داواكرا، و دەبێت تەواوی زانیارییەكانی شاهید یان هەواڵدەرەكە پارێزراو و نهێنی بێت - بە نمونە: فۆرمەكە دەبێت ناو و ناونیشان و تەلەفونی كەسەكەی تێدابێت، بەڵام ناوەكەی رەش بكرێتەوە لە كاتی پێویستدا بۆ پاراستنی كەسەكە. ماددەی شەشەم: هەر كاتێك دادگا بڕیاریدا كە منداڵەكە لە دایك و باوكی بسەندرێتەوە بۆ ماوەیەكی دیاریكراو. دەبێت وەزارەتی كاروباری كۆمەڵایەتی چاودێری و سەردانی شوێنی تازەی حەوانەوە بۆ منداڵەكە دیاری بكات. ئ- شوێنی حەوانەوەی منداڵان یان پاراستنی منداڵەكە: ئەگەر شێڵتەر بێت یان خانەی منداڵان، دەبێت تایبەت بێت بۆ منداڵان و هەموو پێداویستییەكانی كات بەسەربردن و تەندروستی و پەروەردەیی تایبەت بە منداڵی تێدابێت ، لە شوێنێكی نهێنیدا بێت. ب- دادگا دەتوانێت منداڵەكه رادەستی خزمانی دایك و باوك تاكو پلەی چوارەم بكات، ئەوانەی بە پێی یاسا هاتوونەتە ناو خێزانەكه هەروەها مەرجی بیننیان یان نەبینینیان بۆ دابین بكات. ج- بەمەبەستی بەخێوكردن دانەبڕان لەسۆزی خێزانی و پاراستنی منداڵ.دادگا دەتوانێت منداڵەكە بدات بە هەر خێزانێك بۆ ئەو ماوەیە بە مەرجێك ئەو خێزانە ئامادەیی تێدابێت وهەموو مەرجەكانی تێدابێت و زانیاری هەبێت لەسەر ئەم یاسایە. وزارەتی كاروباری كۆمەڵایەتی موچەیەكی كاتی دابین بكات بۆ ئەو خێزانە تاكو بتوانێت پێداویستییەكانی دابین بكات. د- ئەگەر منداڵەكە لەلایەن باوانی خێزانی دووهەم یان سەرپەریشتییاری كاتیەوە ژیانی لە مەترسیدابێت، دەبێت لە هەمانكاتدا بگوێزرێتەوە بۆ (خانەی منداڵان) تاكو دادگا بڕیار دەدات، دەبێت لایەنی پەیوەندیدار راپۆرتی تایبەت لەسەر مەترسی و هۆكارەكان بخاتە روو ، تاوانبارانیش روبەڕووی سزای یاسای ببنەوە. ماددەی حەوتەم: ئامادە كاری بۆ یارمەتی منداڵەكە ئەگەر پێویستی بە پزیشك بوو یان دەرمان. ماددەی هە‌شتەم: سزاكان: لەكاتی هەبوونی گومان لە بەكارهێنانی هەر جۆرێكی توندوتیژی كە لەماددەكانی سەرەوە باسكران ، دەبێت تۆمەتبار لەلایەن دادگاوە دەستگیر بكرێت تا ساغ بوونەوەی تاوانەكە، پاشان بە گوێرەی تاوانەكە تاوانبار دەبێت سزای یاسای بدرێت و بۆ هەربەندە یان ماددەیەك دەبێت دادگا سزای جیاواز دەركات و لایەنی پەیوەندیدار جێبەجێی بكات. قەرەبوو: بەگوێرەی سزا كات و رادە وجۆری توندوتیژییەكان، دەبێت قوربانییەكە -منداڵەكە- قەرەبوو مادی و مەعنەوی بكرێتەوە، قەرەبوە ماددییەكان لە بانكی تایبەت بە منداڵ هەڵبگیرێت یان بەپێی رێوشوێنی یاسای دیكە. لەباری قەرەبووی مەعنەویدا دەبێت ناو، نازناو، كەسایەتی منداڵ بپارێزرێت و لەكەدار نەكرێت، بە نموونە لەلایەن دەزگاكانی راگەیاندن یان تاوانبار یان خانەوادەی تاوانبار، سەرجەم ئەو هەواڵ و زانیاریانە كە گرنگن بۆ پاراستنی كەسایەتی منداڵ دەبێت، شاراوە و پارێزراوبێت. تیبینی: هەر كاتێك ئەم پرۆژەیە پەسند بكرێ دەتوانرێت رێنمایی و ئامادەكاری بكرێ بۆ هەر یەك لە (فۆرمی تایبەت، خانەی منداڵان، دروستكردنی بەشێكی تایبەت بۆ منداڵ لە وەزارەتی كاروباری كۆمەڵایەتی). نیاز كەركووكی/2013 nyaz13@gmail.com |
| ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
السبت، 12 أكتوبر 2013
ژنێكى كورد لە لێواری دۆزەخدایە و پێویستی بە هاوكاریيە
ژنێكى كورد لە لێواری دۆزەخدایە و پێویستی بە هاوكاریيە
01:51:12/10/2013 |
 وارڤین – ئەستەمبوڵ: "خەندە" لەدایكبووی 1985 لە مانگی پێنجەمی دووگیانبوونی بە كچە شەش ساڵەكەی لە لایەن هاوسەرەكەیەوە نەوتی پێدا دەكرێت و ئاگر لە جەستەی بەردەدرێت، دوای شەڕێكی سەخت لەگەڵ چارەنووسی و بێدادی كۆمەڵگە، خۆی و هەموو ئازارەكانی ناخی و جەستەی ئێستا لە توركیا وەك پەنابەرێكی نایاسایی چاوەڕوانی وەڵامی كۆمیسیۆنی پەنابەرانی نەتەوەیەكگرتووەكان دەكات و چاوی لە هاوكاری مرۆڤدۆستان و رێكخراوەكانە. یەكێك لەو كێشانەی رووبەڕووی ئەو ژنانە دەبێتەوە كە توندوتیژییان بەرامبەر دەكرێت و هەڕەشەی كوشتنیان لەسەرە، ئەوەیە كە لە لایەن كۆمیسیۆنی پەنابەرانی سەر بە نەتەوەیەكگرتووەكانەوە وەك پێویست و بە شێوەیەكی مرۆڤانە مامەڵەیان لەگەڵ ناكرێت و كارەكانیان راییناكرێت. زۆرن ئەو ژنانەی لە ترسی كوشتن لە عێراق و ئەفغانستان و ئێرانەوە ئاوارەی توركیا بوونە و لەوێ كراونەتە كۆیلەی حەزو ویستەكانی پیاوان و لەبەرامبەر بڕێك خواردن و مانەوە لە كولانەیەكدا ناچار بە لەشفرۆشی كراوون و دەستدرێژی سێكسیان كراوەتە سەر و نەتەوەیەكگرتووەكانیش بێ باكانە كەیسەكانیان پشتگوێ دەخات و لە دۆزەخی ئاوارەیی و هەڕەشەی مەرگ و برسێتی دووریان ناخاتەوە. "خەندە" ئەو ژنەی ژیان بووەتە دۆزەخ بۆی "خەندە" ئەو ژنەیە كە هەموو گیانی جێگەی سوتان و چەقۆیە، لەگەڵ دوو منداڵە 9 ساڵە و 6 ساڵەكەی لە بارودۆخێكی زۆر خراپدا ئێستا لە ئەستەمبوڵی توركیا دەژین. "خەندە" لە دایكبووی ساڵی 1985ەو لە ساڵی 2004 ژیانی هاوسەرگیری پێكهێناوە، ڕۆژانە هاوسەرەكەی لە كاتی ئاسایی و بەسەرخۆشی ئازاری داوە. ئەو دوو گیان دەبێت بە كچە 6 ساڵەكەی لە مانگی پێنجەمیدا لە ئەنجامی كێشەی خێزانی هاوسەرەكەی نەوتی پێدادەكات و دەی سوتێنێت، بەڕێژەیەكی زۆر لەشی دەسوتێت و ماوەی مانگێك لە یەكێك لە خەستەخانەكانی شاری هەولێر دەمێنێتەوە، جێگەی سوتان بە هەموو لەشیەوە دیارە دەستی، پشتی، سكی و قاچی. ئەمەش بووەتە هۆكاری ئەوەی كە دەمارەكانی دەستی زۆر لاوازبێت و هەمیشە ئازاری هەبێت. جیابوونەوە.. ئازار.. گەڕانەوە دوای ئەوە بڕیاری جیابوونەوە لە هاوسەرەكەی دەدات. كەسوكاری زۆر ئازاری دەدەن و بەردەوام سەركۆنەی دەكەن كە منداڵەكانی بنێرێتەوە بۆ لای باوكی، ناچار "خەندە" جارێكی دیكە بڕیاردەدات بگەڕێتەوە لای هاوسەرەكەی، بەدوای گەڕانەوەی هاوسەرەكەی ژنی دووەم دەهێنێت و بەردەوام دەبێت لە ئازاردانی "خەندە" و منداڵەكانی، ئەوجارەیان "خەندە" بەیەكجاری بڕیاری جیابوونەوە دەدات و دووبارە دەكەوێتەوە دۆزەخەكەی ماڵی باوكی، كەسوكاری گوشار دەخەنە سەری كە منداڵەكانیان تەسلیمی باوكیان بكاتەوەو جارێكی تر ژیانی هاوسەرگیری پێك بهێنێتەوە. لەهەمانكاتدا هاوسەرەكەشی هەڕەشەی كوشتنی لێدەكات ئەگەر كوڕەكەی پێنەداتەوە ئەوە دەیكوژێت. بۆیە بەناچاری كوڕەكەی دەداتەوە باوكی، بەڵام دیسانەوە دەكەوێتەوە ژێر گوشاری كۆمەڵایەتی و كەسوكاری، بۆیە لە ساڵی 2011 سەفەری توركیا دەكات. پاش ماوەیەك لە توركیا هەواڵی پێدەگات كە كوڕەكەی بارودۆخی زۆر خراپەو ترسی مردنی لێدەكرێت و داخیلی یەكێك لە خەستەخانەكانی سلێمانی كراوە. "خەندە" بۆ رزگار كردنی كوڕەكەی دەگەڕێتەوە هەرێمی كوردستان. دەچێت كوڕەكەی لە خەستەخانەی سلێمانی دەردەهێنێت بەبێ ئاگاداری مێردەكەی دەیباتەوە شاری هەولێرو لە خەستەخانەی "راپەڕین" داخیلی دەكات. ئەوكاتە بۆی دەردەكەوێت كە ماوەیەكی زۆر كوڕەكەی لەلایەن باوكی و باوە ژنەكەی بەناوی سزادان لە ژورێك زیندانی كراوەو نان و ئاوی پێنەدراوە ئەمەش بۆتە هۆكاری ئەوەی كە ریخۆڵەكانی وشك ببنەوە و توشی نەخۆشی گەدەو ڕۆماتیزم بووە. هەروەها باوكی بە چەقۆ لە ڕومەتی داوە و تا ئێستاش جێگەی چەقۆكە دەبیندرێت. پاسەپۆرتی دەسوتێنن لەو ماوەیەدا براكەی دیسانەوە زۆر ئازاری دەدات و پاسپۆرتەكەی لێ دەسوتێنێت بۆ ئەوەی جارێكی دیكە نەگەڕێتەوە توركیا. بەهۆی ئەم بارودۆخانەوە توشی كێشمەكێشی زۆر دەبێت و دیسانەوە لەلایەن باوكی منداڵەكانیەوە بە چەقۆ هێرش دەكرێتە سەری و بریندار دەكرێت، هەروەها دەستی كچەكەی دەسوتێنێت لەئەنجامی ئەوەشدا كچەكەی تووشی شۆكێكی گەورە دەبێت و لە تەمەنی چوار ساڵیدا توشی نەخۆشی شەكرە دەبێت. كێشمەكێشەكانی "خەندە" لەگەڵ خێزانەكەی لەلایەك بەهۆی ئەوەی كە گوێ لەوان ناگرێت و منداڵەكانی ناداتەوە باوكیان و ئامادە نی یە لەگەڵ ئەوان بژیەت لە لایەك و، لەگەڵ باوكی منداڵەكانی لەلایەكی دیكەوە بەردەوام دەبێت. لە رێگای دادگاوە دەتوانێت بە یاسایی كوڕەكەی بەدەستبهێنێتەوەو دەینێرێتە خوێندنگا، رۆژێكیان باوكی لە خوێندنگا دەیڕفێنێت و دایكی تاوانبار دەكات بەوەی كە كوڕەكەی فەوتاندوە، كوڕەكەی مۆبیلی پێدەبێت باوكی بەوە نازانێت و پەیوەندی بە دایكیەوە دەكات كە باوكم منی رفاندوەو دیسانەوە لە رێگەی پۆلیسەوە كوڕەكە دەدرێتەوە دایكی. هاوسەرەكەی كەسێكی دەستڕۆیشتووی ناو پارتیە "خەندە" دەڵێت چەند جارێك بەهۆی ئەو توندوتیژیانەی بەرامبەر خۆی و منداڵەكانی بەكارهاتووە داوای یاسایی لەسەر هاوسەرەكەی تۆماركردووە بەڵام چونكە كەسێكی دەست ڕۆیشتووی پارتی بووە كەس لێی نەپرسیوە. ئه‌و هیچ رێگایەكی ژیانكردنی بۆ نامێنێتەوە لە هەرێمی كوردستان و بڕیاردەدات كە دیسانەوە بگەڕێتەوە توركیاو هەوڵبدات لە ڕێگای یۆ ئێنەوە مافی پەنابەری وەربگرێت و بتوانێت لەگەڵ منداڵەكانیدا ژیانێكی ئارام بكات، كۆمەڵێك هاوڕێی مرۆڤدۆست كۆمەكی دەكەن و بە قاچاخ دەینێرنەوە توركیا. ئێستا لە لێواری دۆزەخە "خەندە" لە مانگی مایسی ئەمساڵەوە لە توركیا دەژیەت بارودۆخی زۆر زۆر خراپە، نازانێت چارەنوسی بەرەو كوێ دەگات تا ئێستا تەنها منداڵەكانی لە یوئێن ەوە مقابەلە كراون و ئەوەی خۆی وا بڕیارە لە مانگی داهاتوو بكرێت. داوودەرمانیان پێویستە بەهۆی قوربانی بوونی هەرسێكیانەوە بەدەست زەبرو زەنگ و توندو تیژی، مانگانە پێویستیان بە چارەسەرو داوو دەرمان هەیە، "خەندە" دەڵێت مانگانە 200 تا 250 لیرەی توركی بە ئەنسۆلین دەدەم بۆ كچەكەم بەجیا لەوەی زیاتر لە 200 لێرە دەدەم بە داوو دەرمان بۆ خۆم و كوڕەكەم، و مانگانە 250 لیرە كرێی خانوەكەمە بەبێ ئەوەی هیچ سەرچاوەیەكی داهاتم هەبێت. ئەو هەروەها دەڵێت: زۆر هەوڵی كاركردنم دا سەرەتا لە چێشتخانەیەك قاپم دەشۆرد بەهۆی ئازاری زۆری دەستمەوە نەمتوانی بەردەوام بم، ئەمجارەیان لە هۆتێلێك كاری پاك كردنەوەم دەكرد ئامادەبوم كە تەوالیەت پاك بكەمەوە بەڵام چەند جارێك گێچەڵی سێكسیم پێكراو خاوەنی هۆتێلەكە پێی گووتم ئەگەر ئامادە نەبیت پەیوەندیمان هەبێت ئەوە لەسەر كار دەرت دەكەم منیش ناچار وازم لە كارەكە هێنا. ئێستا كە بەرەو سەرماو زستان دەچێت رۆژ لە رۆژ باری تەندروستیم خراپتر دەبێت و بەهۆی چەند نەخۆشیەكەوە بونیەی لەشم لاواز بووەو بەرگەی سەرما ناگرم. "خەندە" گوتیشی: "بەجیا لە كاریگەری سوتانەكەم و ئازارەكانی، هەر لە ئەنجامی ئەو توندو تیژیانەی بەردەوام لەگەڵم بەكارهاتووە سەوەفان و ئینزلاقی پشتیشم هەیە". "نازانم چۆن كرێ خانوو، ئاو و كارەبا، گەرمایی زستان دابین بكەم. تا ئێستا بە كۆمەكی چەند هاوڕێیەكی باشم توانیومە بژیەم كە لە هەرێمی كوردستانەوە لە نزیكەوە ئاگایان لە بارودۆخم بوو كۆمەكیان پێكردم. ئەوانیش تاكەی بتوانن كۆمەك بە من بكەن؟ لێرە نە یوئێن و نە هیچ لایەنێكی تر خۆی بە بەرپرس نازانێت بەرامبەر بە بارودۆخی كەسانێكی وەك و من. داوای كۆمەكم كردووە لە لایەنی بەرپرس، ئەوانێش بڕیاریانداوە كە تەنها یەكجار ئەویش بە 190 لیرە یارمەتیم بدەن" ئەو بە هەناسەساردییەوە ئەم قسانەی دەكرد. چ داوایەكی هەیە "خەندە" رووی لە هەموو ئینساندۆستێكە و چاوی لە هاوكاری هەموو لایەكەوە و دەڵێت: تەنها ژیانێكی شەرەفمەندانە داوای منە، من ئێستا زۆر خۆشحاڵم كە لەگەڵ منداڵەكانم بەیەكەوەین، بەڵام بارودۆخمان زۆر خراپەو پیویستمان بە یارمەتی بەردەوام هەیە. تكایە لە رێگای نوسینەكەتەوە كۆمەكم بكە. تەنها خوا شك دەبەم و تۆ. تێبینی: بۆ پێشكەشكردنی هەرجۆرە هاوكارییەك بە خەندە دەتوانن پەیوەندی بەم ئیمەیڵەوە بكەن lawzha@yahoo.com ئا: لاوژە جواد |
كەركووك: كچێكی 16 ساڵ دیارنامێنێت و پۆلیسش دەڵێ پێناچێ رفێندرابێت
كەركووك: كچێكی 16 ساڵ دیارنامێنێت و پۆلیسش دەڵێ پێناچێ رفێندرابێت
12:11:12/10/2013 |
 وارڤین – كەركووك: "ش.ع.ع" تەمەن 16 ساڵ و فێرخوازی پۆلی پێنجەمی ئامادەیی دوێنێ لە ماڵ چووەتە دەرەوە و وێڕای زێڕ و پارە، ناسنامە و پاسەپۆرتیشی بردووە و تا ئێستا نەگەڕاوەتەوە و پۆلیسیش رایدەگەیەنێت، پێناچێت ئەو كچە رفێندرابێت. دوێنێ هەینی 11ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013، لە گەڕەكی "ئازادی" كەركووك كچێك لە ماڵ دیار نامێنێت و كەسوكارەكەی بانگەشەی ئەوەیان كردووە، كچەكەیان رفێندراوە و بە مۆبایل پەیوەندی كردووەتەوە بە ماڵەوە بەڵام دەنگی ژنێكی دیكە بیستراوە. لەو بارەیەوە لە لێدوانێكی تایبەت بۆ "وارڤین" بەڕێوبەری بنكەی پۆلیسی ئازادی شاری كەركووك عەقید "یاسین حەسەن" رایگەیاند، لێكۆڵینەوە لەو رووداوە دەستیپێكردووە و هێشتا نەسەلمێندراوە ئەو كچە رفێندراوە یان خۆی ماڵی بەجێهێشتووە. گوتیشی: "بە گوێرەی لێكۆڵینەوە سەرەتاییەكان ئەگەری ئەوە لە ئارادایە ئەو كچە نەڕفێندرابێت و بەهۆی پرسێكی كۆمەڵایەتییەوە ماڵی بەجێهێشتبێت، چونكە پارە و زێڕ و ناسنامە و پاسەپۆرتی خۆی بردووە و هیچیانی بەجێنەهێشتووە". روونیشیكردەوە، رووداوەكە پەیوەندی بە پرسی كۆمەڵایەتییەوە هەیە و باوكی ئەو كچە لە ناو بازاری كەركووك دوكاندارەو هیچ كێشەیەكیان لەگەڵ كەسدا نەبووە. سەبارەت بە هەوڵەكانی پۆلیس بۆ رێگەگرتن لە توندوتیژییەكانی دژی ژنان لەو شارەدا، ئەو بەرپرسەی پۆلیس گوتی: "ئێمە هەموو هەوڵێكمان خستووەتەگەڕ بۆ رێگرتن لە دیاردەی توندوتیژی و پۆلیس رووبەڕووی زۆر تەحەددا بووەتەوە لە كەركووكدا و پێویستە رێكخراوەكانی ژنانیش هاوكاری زیاتری پۆلیس بن و چالاكانە كار بكەن بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی". ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
پشكنینی دی ئێن ئەی بۆ ناسینەوەی تەرمی ژنە سەربڕاوەكە دەكرێت
پشكنینی دی ئێن ئەی بۆ ناسینەوەی تەرمی ژنە سەربڕاوەكە دەكرێت
12:51:12/10/2013 |
 وارڤین – كەركووك: بە مەبەستی ناسینەوەی تەرمی ئەو ژنەی بە تەور سەری لە جەستەی جیاكراوەتەوە و ئەو كەلە سەرەی بە جیا دۆزرایەوە، پۆلیسی كەركووك بڕیاریداوە لە بەغدا پشكنینی دی ئێن ئەی بۆ جەستەكە و سەرە بڕاوەكە ئەنجامبدات. دوای ئەوەی شەوی دووشەممە - سێشەممە 7 - 8ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 هێزەكانی پۆلیس لە نزیك گەراجی لەیلان لە ناو بازاری گەورەی كەركووك – گەڕەكی موسەڵڵا، تەرمی ژنێكیان دۆزیەوە، كە وێڕای كوژرانی جەستەی شێوێندرابوو، سەری بە تەور لە جەستەی جیاكرابوویەوە، رۆژی چوارشەممەی رابردووش لە دووی چەند كیلۆمەترێكەوە لە شوێنی ئەو تاوانە پۆلیس كەلە سەرێكی شێوێندراویان دۆزیەوە. لەو بارەیەوە لە لێدوانێكی تایبەت بۆ "وارڤین"، بەڕێوبەری بنكەی پۆلیسی ئازادی شاری كەركووك عەقید "یاسین حەسەن" رایگەیاند، تا ئێستا روون نەبووەتەوە ئەو كەلە سەرە هی جەستەی ژنەكەیە یان جیاوازە و بۆ ئەو مەبەستە بڕیارە لە بەغدا پشكنینی دی ئێن ئەی بۆ جەستەكە و كەلە سەرەكەی بكرێت. سەبارەت بە دەركەوتنی سەرەداوی ئەو تاوانە، بەرپرسەكەی پۆلیس رەتیكردەوە تا ئێستا هیچ سەرەداوێكیان دەستكەوتبێت و گوتی: "سەرقاڵی لێكۆڵینەوەین و تا ئێستا هیچ زانیارییەك لەبەردەستدا نیە". كوژرانی ئەو ژنە بە تەور و سەربڕینی و فڕێدانی تەرمەكەی لە نزیك بنكەی پۆلیسی ئازادی ناڕەزایەتی و نیگەرانی ژنان و رێكخراوەكانی كەركووكی بەدوای خۆیدا هێناوە و لەو چوارچێوەیەدا كەمپینی نا بۆ توندوتیژی دژی ژنان لە كۆبوونەوەیەكیاندا وێڕای ئیدانەكردنی تاوانەكە داوایان لە لایەنە پەیوەندیدارەكان كرد هەوڵەكانیان بخەنەگەڕ لە پێناو دۆزینەوە و دەستگیركردنی تاوانباراندا. ئا: ئەرسەلان رەحمان. |
الجمعة، 11 أكتوبر 2013
شانۆگەری "دەرگای مەكتەب كرایەوە" لە چەند قوتابخانەیەك نمایشكرا
شانۆگەری "دەرگای مەكتەب كرایەوە" لە چەند قوتابخانەیەك نمایشكرا
11:07:08/10/2013 |
 وارڤین – هەولێر: بە بۆنەی كردنەوەی دەرگای قوتابخانە و دەستپێكردنی ساڵێكی نوێی خوێندن؛ بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ – هەولێر شانۆگەری بووكەڵە بەناونیشانی (دەرگای مەكتەب كرایەوە) لە چەند قوتابخانەیەكی دەوروبەری هەولێر نمایشكرد. رۆژی یەكشەممە، تیپی هونەری بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ – هەولێر، لە چالاكییەكدا شانۆگەری بووكەڵەی "دەرگای مەكتەب كرایەوە"ی بۆ منداڵانی هەردوو قوتابخانەی بنەڕەتی "مەلا ئۆمەر" و "زەنگ"ی كۆمەڵگەی پیرزین نمایشكرد. لە بەشی دووەمی چالاكییەكەدا، بڕگەی پرسیار و وەڵام پێشكەشكرا و منداڵانی بەهرەمەند بە وتی سرود و گۆرانی تایبەت بە دنیای منداڵییان بەشدارییان كرد و لە هەر قوتابخانەیەكیشدا 10 منداڵی بەهرەمەند لە لایەن بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ –هەولێر خەڵاتكران. بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ – هەولێر، كە لە ساڵی 2004ەوە دامەزراوە، بە چالاكی جۆراو جۆر كار دەكات لە پێناو دەستەبەركردن و چەسپاندنی مافەكانی منداڵان و بەرزكردنەوەی ئاستی رۆشنبیری و برەودان بە بەهرەكانیان، ساڵانهش لە دەستپێكی وەرزی خوێندندا چالاكی هونەری و رۆشنبیری لە قوتابخانەكاندا ئەنجام دەدات. ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
شانۆگەری "دەرگای مەكتەب كرایەوە" لە چەند قوتابخانەیەك نمایشكرا
شانۆگەری "دەرگای مەكتەب كرایەوە" لە چەند قوتابخانەیەك نمایشكرا
11:07:08/10/2013 |
وارڤین – هەولێر: بە بۆنەی كردنەوەی دەرگای قوتابخانە و دەستپێكردنی ساڵێكی نوێی خوێندن؛ بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ – هەولێر شانۆگەری بووكەڵە بەناونیشانی (دەرگای مەكتەب كرایەوە) لە چەند قوتابخانەیەكی دەوروبەری هەولێر نمایشكرد. رۆژی یەكشەممە، تیپی هونەری بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ – هەولێر، لە چالاكییەكدا شانۆگەری بووكەڵەی "دەرگای مەكتەب كرایەوە"ی بۆ منداڵانی هەردوو قوتابخانەی بنەڕەتی "مەلا ئۆمەر" و "زەنگ"ی كۆمەڵگەی پیرزین نمایشكرد. لە بەشی دووەمی چالاكییەكەدا، بڕگەی پرسیار و وەڵام پێشكەشكرا و منداڵانی بەهرەمەند بە وتی سرود و گۆرانی تایبەت بە دنیای منداڵییان بەشدارییان كرد و لە هەر قوتابخانەیەكیشدا 10 منداڵی بەهرەمەند لە لایەن بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ –هەولێر خەڵاتكران. بەڕێوبەرایەتی رۆشنبیری منداڵ – هەولێر، كە لە ساڵی 2004ەوە دامەزراوە، بە چالاكی جۆراو جۆر كار دەكات لە پێناو دەستەبەركردن و چەسپاندنی مافەكانی منداڵان و بەرزكردنەوەی ئاستی رۆشنبیری و برەودان بە بەهرەكانیان، ساڵانهش لە دەستپێكی وەرزی خوێندندا چالاكی هونەری و رۆشنبیری لە قوتابخانەكاندا ئەنجام دەدات. ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
پەیمان حوسێن: با هەموومان بەرەنگاری ئەو تاوانە ببینەوە
پەیمان حوسێن: با هەموومان بەرەنگاری ئەو تاوانە ببینەوە
03:51:11/10/2013 |
 وارڤین – كەركووك: كوژرانی ژنێك و سەربڕین و فڕێدانی جەستەكەی لە نزیك بنكەیەكی پۆلیس لەناو جەرگەی شاری كەركووكدا، چالاكانی پرسی ژنی لە كەركووك تووشی شۆك كردووە و لە درێژەی كاردانەوەكاندا بەرامبەر ئەو تاوانە چالاكی پرسی ژن لە كەركووك پەیمان حوسێن پەیامێكی ئاراستەی ژنان و رایگشتی كرد. شەوی دووشەممە - سێشەممە 7 - 8ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 هێزەكانی پۆلیس لە نزیك گەراجی لەیلان لە گەڕەكی موسەڵڵای كەركووك تەرمی ژنێكیان دۆزیەوە، كە وێڕای كوژرانی جەستەی شێوێندرابوو، بە تەور سەری لە جەستەی جیاكرابوویەوە. بە گوێرەی زانیاری پۆلیس بۆ وارڤین لە لێكۆڵینەوەی سەرەتاییدا دەركەوتووە ئەو ژنە كە تەمەنی لە نێوان 17 تا 20 ساڵە بە تەور كوژراوە و بەهۆی ئەوەی ئەڵقەی هاوسەرگیری لە پەنجەیدا بووە، زانراوە كە چووەتە ناو ژیانی هاوسەرگیرییەوە". ئەو تاوانە ناڕەزایەتی رێكخراوەكانی ژنان و چالاكانی بەدوای خۆیدا هێناوە و بەرپرسانی ئیداری پارێزگای كەركووكیش تا ئێستا بێدەنگیان هەڵبژاردووە. لەو چوارچێوەیەدا، بەرپرسی رێكخراوی ژنانی پارتی پارێزگاران و چالاكی پرسی ژن لە شاری كەركووك پەیمان حوسێن لە پەیامێكدا كە ئاراستەی رایگشتی و ژنانی كردووە، نووسیویەتی: تاكەی رۆژانە چیرۆكەكانی قوربانیانی دەستی توندوتیژی ببیستسن و ببینین، هەواڵەكانی كوشتن و خۆكوشتن و ئازاردان و دەستدرێژی بە هەموو جۆرەكانیەوە هەموو سنوورێكی بەزاندووه، بە تایبەتی لە سنووری پارێزگای كەركووكدا هەروەها دوایكردووه، كە ژنان یەكهەڵوێست بن و بەیەكەوە بەرەنگاری ئەو توندوتیژیانە ببنەوەوە و لە پەیامەكەیدا نووسیویەتی: با بەهەموومانە بەرەنگاری ئەو تاوانە ببینەوە كە دژ بە مرۆڤایەتی دەكرێت، تاكەی ویژدانمان نوستبێت؟ با چیدی رێگە نەدەین نائارامی دەروونی تاكەكان داگیر بكات چونكە لەم توندوتیژییەدا بە تەنیا ژنان زەرەرمەند نین، بەڵكو كۆمەڵگە بە گشتی ئیفلیج دەكات با دەنگی ژنان و رۆشبیران و مرۆڤدۆستان یەك بخەین لە پێناو ژیانێكی یەكسان و دادپەروەر و دوو لە هەر توندوتیژییەك. پەیمان حوسێن لە بارەی رێككارە پێویستییەكانی بەرەنگاربوونەوەی ئەو توندوتیژیانەش دەڵێت: پێویستە فشار بخرێتە سەر ئەنجومەنی نوێنەران بۆ داڕشتنی یاسایەك بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی و گۆڕینی پرۆگرامی خوێندن كە بەهای مرۆڤایەتی و یەكسانی تێدا بەرجەستە بێت و هەندێ لە و بەندوماددانەی یاساكانی سزادانی عێراقی و و باری كەسێتی گۆڕانكاریان تێدا بكرێت. ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
الخميس، 10 أكتوبر 2013
ژنانی كەركووك بۆ تاوتوێكردنی پرسی سەربڕینی ژنێكی شارەكەیان كۆبوونەوە
ژنانی كەركووك بۆ تاوتوێكردنی پرسی سەربڕینی ژنێكی شارەكەیان كۆبوونەوە
06:34:10/10/2013 |
 وارڤین – كەركووك: چالاكانی ژن و ئەندامانی كەمپینی نا بۆ توندوتیژی دژی ژنان، ئێوارەی ئەمڕۆ لە كەركووك كۆبوونەوە بۆ ئەوەی تاوتوێی ئەو هەلومەرجە ناهەموارەی ژنان بكەن، كە لە كەركووك هاتووەتە ئاراوە و دواترین حاڵەتی توندوتیژی سەربڕینی ژنێك بوو لەناو بازاری گەورەی كەركووك. لە لێدوانێكی تایبەت بۆ "وارڤین" بەرپرسی سەنتەری پەنا و چالاكی مافەكانی ژن لە كەركووك "ئاوێزان نووری" رایگەیاند، ئەمڕۆ پێنجشەممە 10ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 ئەندامانی كەمپینی نا بۆ توندوتیژی دژی ژنان لە كەركووك كۆبوونەوە. گوتیشی: "ئامانجی سەرەكی كۆبوونەوەكە تاوتوێكردنی ئەو رەوشە ناهەموارە بوو كە ژنانی كەركووك پێیدا گوزەر دەكەن و رۆژانە توندوتیژی دژی ژنان ئەنجامدەدرێت و ژن دەكوژرێت و دیارترین حاڵەتیشیان سەربرینی ژنێكی بێ ناسنامەیە بە تەور". شەوی دووشەممە - سێشەممە 7 - 8ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 2013 هێزەكانی پۆلیس لە نزیك گەراجی لەیلان لە ناو بازاری گەورەی كەركووك تەرمی ژنێكیان دۆزیەوە، كە وێڕای كوژرانی جەستەی شێوێندرابوو. لەو بارەیەوە لە لێدوانێكی تایبەت بۆ "وارڤین"، بەڕێوبەری بنكەی پۆلیسی ئازادی شاری كەركووك عەقید "یاسین حەسەن" رایگەیاند، تەرمی ژنەكە بە رووتی و بێ بەرگی فڕێ دراوە و سەری لە جەستەی جیاكراوەتەوە و بە تەواوی جەستەی شێوێندراوە بە جۆرێك كە ناناسرێتەوە. گوتیشی: "لە لێكۆڵینەوەی سەرەتاییدا دەركەوتووە ئەو ژنە كە تەمەنی لە نێوان 17 تا 20 ساڵە بە تەور كوژراوە و بەهۆی ئەوەی ئەڵقەی هاوسەرگیری لە پەنجەیدا بووە، زانراوە كە چووەتە ناو ژیانی هاوسەرگیرییەوە". "ئاوێزان نووری" روونیكردەوە، رێكخراوەكانی ژنان لە كەركووك هەموو هەوڵێكیان دەخەنە گەڕ لە پێناو دروستكردنی فشار بۆ سەر لایەنە پەیوەندیدارەكان تاوەكو هەوڵی جدی بدەن بۆ دۆزینەوە و بە سزاگەیاندنی تاوانبارانی ژن كوژ و ئەوانەی ئەو ژنەیان بەو شێوە دڕندانەیە كوشتووە. لە بارەی ئەنجامی كۆبوونەوەكەیانەوە گوتی: "بڕیار دراوە هەموو رێگایەكی یاسایی بۆ دروستكردنی فشار بگیرێتە بەر و پەیوەندی بكرێت بە لایەنە پەیوەندیدارەكانەوە بە تایبەتی ئەنجومەنی پارێزگا و دەزگا ئەمنییەكان بۆ ئەوەی بەر لەو شەپۆلە ژن كوشتنە بگیرێت كە رووی لە كەركووك كردووە". پێشتر عەقید "یاسین حەسەن" ئەوەی بۆ "وارڤین" روونكردەوە كە تا ئێستا كەس بە هۆی كوژرانی ئەو ژنەوە دەستگیر نەكراوە و پۆلیس هیچ زانیارییەكی لە بارەی ناسنامە و هۆكاری ئەنجامدانی ئەو تاوانە دەرحەق بەو ژنە لەبەر دەستدا نیە و تەرمەكەی رەوانە كراوە بۆ پزیشكی دادوەری كەركووك و چاوەڕوانی ئەنجامی لێكۆڵینەوەن. ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
الأربعاء، 9 أكتوبر 2013
ئامار: هەولێر لە كوشتن و سلێمانی لە دەستدرێژی سێكسی یەكەمن
ئامار: هەولێر لە كوشتن و سلێمانی لە دەستدرێژی سێكسی یەكەمن
03:15:09/10/2013 |
 وارڤین – هەولێر: ماڵپەڕی وارڤین ئاماری توندوتیژییەكانی مانگی ئابی ئەمساڵ بڵاو دەكاتەوە و بە گوێرەی ئامارەكە هەولێر لە كوشتن و سلێمانی لە دەستدرێژی سێكسی لە پلەی یەكەمدان و ئیدارەی راپەڕینیش كەمترین حاڵەتی توندوتیژی تێدا تۆمار كراوە و دهۆكیش لە پێش هەموو ناوچەكانەوەیە لە ژمارەی حاڵەتەكان. ئامارەكە لە لایەن بەڕێوبەرایەتی گشتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان ئامادە كراوە و ناوەڕۆكەكەی بەم شێوەیەی خوارەوەیە: هەولێر: كوشتن 2، خۆكوشتن 0، سووتان 5، خۆسووتان 4، سكاڵا 107، دەستدرێژی سێكسی 0، كۆی گشتی 118. دهۆك: كوشتن 0، خۆكوشتن 0، سووتان 1، خۆسووتان 1، سكاڵا 122، دەستدرێژی سێكسی 4، كۆی گشتی 128. سلێمانی: كوشتن 0، خۆكوشتن 1، سووتان 5، خۆسووتان 3، سكاڵا 97، دەستدرێژی سێكسی 8، كۆی گشتی 114. گەرمیان: كوشتن 1، خۆكوشتن 0، سووتان 1، خۆسووتان 0، سكاڵا 54، دەستدرێژی سێكسی 0، كۆی گشتی 56. راپەڕین: كوشتن 0، خۆكوشتن 0، سووتان 1، خۆسووتان 0، سكاڵا 27، دەستدرێژی سێكسی 1، كۆی گشتی 29. كۆی گشتی هەموو حاڵەتەكانی توندوتیژی: كوشتن 3، خۆكوشتن 1، سووتان 13، خۆسووتان 8، سكاڵا 407، دەستدرێژی سێكسی 13، سەرجەم 445 حاڵەت. ئا: ئەرسەلان رەحمان |
یەكەم دانیشتنی دادگاییكردنی تۆمەتباری كوشتنی نەجیبە بەڕێوەچوو
یەكەم دانیشتنی دادگاییكردنی تۆمەتباری كوشتنی نەجیبە بەڕێوەچوو
02:12:09/10/2013 |
 وارڤین – سلێمانی: شەش مانگ بەسەر كوژرانی نەجیبە قادر حەسەن تێپەڕێوە و ئەمڕۆ لە سلێمانی یەكەم دانیشتی دادگاییكردنی تۆمەتباری سەرەكی تاوانەكە بە ئامادەبوونی چالاكانی پرسی ژن و كەناڵەكانی راگەیاندن بەڕێوەچوو. تاوانی كوشتنی "نەجیبە قادر"، كاتژمێر02:20ی شەوی شەممە - یەكشەممە 30 – 31ی ئازار – مارسی 2013، لە گەڕەكی ئەندازیارانی شارۆچكەی رانیە روویدا و هاوسەرەكەی بەناوی "ع." بە تۆمەتباری سەرەكی تاوانەكە دەناسرێت. دانیشتنەكەی دادگا كاتژمێر 11:30ی پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 9ی تشرینی یەكەم – ئۆكتۆبەری 213 دەستیپێكرد و دادوەری دۆسیەكە، داوای لە شاهێدەكانی سەلماندن كرد سوێندی یاسایی بخوێنن و شاهێدی خۆیان پێشكەش بە دادگا بكەن و لەو میانەیەدا هەریەك لە باوكی نەجیبە و كوڕێكی خۆی شاهێدیان دا. لەو بارەیەوە لە لێدوانێكی تایبەت بۆ "وارڤین"، چالاكی پرسی ژن و ئەندامی گروپی ژیان "شەنگە رەحیم" رایگەیاند، دانیشتنەكەی دادگا بە گوێرەی رێككارە یاساییەكان بەڕێوەچوو و دادوەر گوێی لە شاهێدی هەریەك لە باوكی نەجیبە و كوڕێكی ئەو قوربانیە گرت، كە هێشتا تەمەنی نەگەیشتووەتە هەژدە ساڵ. گوتیشی: كوڕەكەی نەجیبە بە وردی باسی لە رابردووی ژیانی دایك و باوكی و هەموو ئەو توندوتیژیانە كرد كە رووبەڕووی دایكی بوونەتەوە. لە دانیشتنەكەی دادگادا هاوسەری نەجیبە كە تۆمەتباری سەرەكی تاوانی كوشتنەكەیە ئامادە بوو. "شەنگە رەحیم" ئەوەشی خستەڕوو، كە شاهێدی سەلماندن زۆرن و ئەمڕۆ دادوەر تەنیا گوێی لە 2 شاهێد گرت و بڕیارە لە دانیشتنەكانی داهاتوودا گوێ لە شاهێدەكانی دیكەش بگیرێت. "نەجیبه" دایكی چوار منداڵە و پێشتر كێشەی كۆمەڵایەتی لەگەڵ هاوسەرەكەیدا، هەبووە و هاوسەرگیرییەكەیان لەسەر بنەمای "ژن بە ژن" بووە. بە گوێرەی زانیارییەكانی "وارڤین"، "ع. " هاوسەری نەجیبە، پۆلیس بووە و چەكی پیشەكەی لە لای بووە و پێش ئەنجامدانی ئەو تاوانە بەهۆی ئەوەی تەقەی لە هاووڵاتییەك كردووە، لە لایەن دادوەرەوە فەرمانی گرتنی بۆ دەرچووە. دوای دەركردنی فەرمانی گرتن، ماوەیەك بە شێوەی قاچاخ ژیانی بەسەر دەبرد و دواجار لە لایەن پۆلیسەوە قۆڵبەستكرا. بە گوێرەی زانیارییەكانی "وارڤین" راپۆرتی پزیشكی سەلماندوویەتی كە ئەو ژنە لە دوو شوێنی جەستەیەوە فیشەكی بەركەوتووە و بەو هۆیەوە ژیانی لەدەستداوە. هەر سەبارەت بە پرۆسەی دادگاییكردنی ئەو تۆمەتبارە، ژنە چالاك و ئەندامی گروپی ژیان "بەهار مونزیر" بۆ "وارڤین" رایگەیاند، ئەوان وەك گروپەكەیان بەردەوام دەبن لە چاودێریكردنی پرۆسەی بەڕێوەچوونی دادگاكە و هەموو هەوڵێكیان دەخەنەگەڕ بۆ ئەوەی ماف بۆ خاوەن ماف بگەڕێتەوە و تاوانباری سەرەكی تاوانی كوشتنی "نەجیبه" بە سزای یاسایی خۆی بگەیەندرێت. روونیشیكردەوە، دادوەر دانیشتنەكەی بۆ كاتێكی دیكە دواخست، بەڵام تا ئێستا نازانرێت دانیشتنی دووەم كەی ئەنجامدەدرێت. ئا: ئەرسەلان رەحمان |
الثلاثاء، 8 أكتوبر 2013
دوای 29 مانگ لە كوژرانی؛ سبەی یەكەم دانیشتنی دادگایيكردنى تۆمەتباری كوشتنی نەجیبە بەڕێوەدەچێت
دوای 29 مانگ لە كوژرانی؛ سبەی یەكەم دانیشتنی دادگایيكردنى تۆمەتباری كوشتنی نەجیبە بەڕێوەدەچێت
03:58:08/10/2013 |
 وارڤین – سلێمانی: دوای ئەوەی لە 31ی ئازاری 2011 نەجیبە قادر حەسەن لە رانیە كوژرا، بە هەوڵی گروپی ژیان، سبەی چوارشەممە یەكەم دانیشتنی دادگاییكردنی تۆمەتباری سەرەكی تاوانەكە كە هاوسەری نەجیبەیە ساز دەكرێت و ئەو گروپەش داوا لە كەناڵەكانی راگەیاندن دەكات كاتژمێر 09:30ی بەیانی لەبەردەم دادگا ئامادە بن. لە راگەیەندراوێكدا كە وێنەیەكی تایبەت بۆ "وارڤین" نێردراوە گروپی ژیان رایدەگەیەنێت بە هەوڵ و كۆششی ئەوان سبەی یەكەم دانیشتنی دادگاییكردنی تۆمەتباری سەرەكی كوشتنی "نەجیبە قادر حەسەن" بەڕێوەدەچێت. "نەجیبە" دوو ساڵ و پێنج مانگ بەر لە ئێستا لە رانیە كوژرا و لە دوای خۆی چوار منداڵی بەجێهێشتووە و هاوسەرەكەی بە تۆمەتباری سەرەكی تاوانی كوشتنەكە دەناسرێت. بە گوێرەی راگەیەندراوەكە، هاوسەرەكەی "نەجیبە" پێشتر تاوانی دیكەی ئەنجامداوە و یەكێك بووە لەو كەسانەی بە بڕیاری لێبوردنی گشتی سەرۆكایەتی هەرێم لە زیندان بەردراوە و دووبارە تاوانی ئەنجام داوەتەوە. دەقی راگەیەندراوەكەی گروپی ژیان راگەیاندنێك لە گروپی ژیانەوە: بۆ سەرجەم كەنالەكانی راگەیاندن‌و ریكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی بۆ ئاگاداریتان، رۆژی چوارشەممە 9 - 10- 2013 كات 9:30 بەیانی لەبەردەم دادگای سلێمانی ئامادە بن بۆ ئاگاداربونتان لە دادگایی تۆمەتباری كوشتنی "نەجیبە محمود" كە لە دادگای سلێمانی بەڕێوە دەچێت و خوازیارن هەموو لایەك بەدواداچوونی بۆ بكات. یەكیك لەو حاڵەتانەی كوشتنی ژنان كە گروپەكەمان كاری لەسەر كردووە كوژرانی ژنێك بوو لە قەزای رانیە بە ناوی "نەجیبە" كە مێردەكەی تۆمەتبارە بە كوشتنی و ئێستا لە قۆناغی لیكۆڵینەوەدایە. ئەوەی جێی نیگەرانی گروپەكەمانە ئەم ژنە ماوەیەكی زۆر كێشەی لەگەڵ مێردەكەی هەبووە و بەبەردەوامی دەنگی خۆی گەیاندۆتە داواكاری گشتی و بەڕێوبەرایەتی بەدواداچونی توندوتیژی دژی ژنان لە رانیە، شایەنی باسە مێردی "نەجیبە" پێشتر لە چەندین تاوانی دیكەدا تێوە گلاوەو لە كاتی روودانی تاوانی كوشتنی ئەم كەیسەشدا فەرمانی گرتنی هەبووە، هەروەها پێشتر بە یاسای لێبوردنی گشتی ئازاد كراوە. بۆیە ئێمە وەك گروپی ژیان بە گرنگمان زانی كە ڕایگشتی لەم دۆسیەیە ئاگادار بكەینەوە و داوا لە سەرجەم راگەیاندنەكان و رێكخراوەكانی ژنان و كۆمەڵگەی مەدەنی و سەرجەم كەسانی دڵسۆز‌و خەمخۆری پرسەكانی ژنان دەكەین كە رۆژی 4 شەممە رێككەوتی 9\10\2013 كاتژمێر 9:30 لەبەردەم دادگای سلێمانی ئامادە بن تا پێكەوە ئاگادار بین لە چۆنیتی بەڕێوەچوونی دادگاییەكە و دەوری داواكاری گشتی و دادوەرەكان لەدۆسیەی كوشتنی ژنان لە هەرێمی كوردستان و گەراندنەوەی ماف بۆ خاوەن ماف‌و سەروەری یاسا، لە كاتێكدا كە داواكاری گشتی زۆر بە سادەیی و ئاسانی باس لەوە بكات كە زۆر دەمێكە چارەنووسی كوشتنیان بۆ ئەم كەیسە داناوە بۆیە ئێمە وەك گروپی ژیان هەست بە مەترسیەكی گەورە دەكەین لەسەر سەروەری یاسا و پاراستنی ژیانی هاووڵاتیان بە گشتی و ژنان بەتایبەتی و گروپەكەمان خوازیارە كە هەموو لایەك لەكاتی دیاریكراودا ئامادە بێت. گروپی ژیان 8\10\2013 ژت: 07711815288 ئا: ئه‌رسه‌لان ره‌حمان |
الاشتراك في:
الرسائل (Atom)